ورشکستگی بانکها، «بانکداری اسلامی» و پیشنهاد ایجاد بانک توسعه
مدتی است در مجلس حکومت ولایت فقیه بحث «پیشنهاد ایجاد بانک توسعه جمهوری اسلامی ایران در طرح بانکداری اسلامی» به گوش می‌خورد و کلیات طرح آن تصویب شده است. از کلمات و ارقام روی کاغذ که بگذریم باید دید این امر شدنی است یا مانوری است مانند سایر مانورهای حکومت که در مضیقه‌ها ارائه می‌دهد؟
بانکهای توسعه‌ای؛ موسسات مالی هستند مالی که سرمایه را با شرایط مناسب تجهیز می‌نمایند تا در فعالیت‌های تولیدی؛ توسط خود یا دیگران و یا مشترکا؛ در راستای اهداف برنامه‌های توسعه اقتصادی کشور؛ به نحو مطلوبی سرمایه‌گذاری نمایند. وظایف؛ نقش و فعالیت‌های بانکهای توسعه‌ای را اساسا در ارتباط با فرآیند توسعه اقتصادی تبیین می‌شود. ضرورت نیل به توسعه اقتصادی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه موجب شد تا نهادهایی برای هدایت سرمایه گذاری‌ها در امر توسعه اقتصادی کشورها در قالب بانکها و سازمان‌های توسعه‌ای به وجود آید.
بانکهای توسعه در دستیابی به توسعه صنعتی و پیامد آن؛ توسعه اقتصادی در کشورهایی که عقب‌مانده یا کمتر توسعه‌یافته بودند؛ نقش موثر، مثبت و سازنده‌ای ایفا کردند و به همین دلیل در سطح جهان به ایجاد و گسترش آنان کمک شده است تا به عنوان ابزاری در اختیار برنامه‌های توسعه اقتصادی ملل جهان قرار گیرند.
تاکنون بیش از پانصد بانک و موسسه توسعه در سراسر جهان در کشورهای صنعتی پیشرفته و در حال توسعه تامین منابع مالی و فنی لازم و هدایت سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی و غیرخصوصی به طرف انجام سرمایه‌گذاری‌های تولیدی را بر عهده داشته‌اند. این سرمایه‌گذاری‌ها بنا بر سیاست‌های توسعه اقتصادی هر کشور؛ گسترش امکانات زیربنائی اقتصادی و توسعه بخش‌های صنعتی؛ کشاورزی و حتی رشد بخش تعاونی را در بر می‌گیرد. به بیانی دیگر؛ بانکهای توسعه؛ در مسیر کمک به حل مشکلات توسعه اقتصادی کشورها و رفع تنگناهای موجود؛ رسالت مهمی بر عهده دارند.
بانکهای توسعه موجود در ایران
در حال حاضر بانکهای صنعت و معدن، بانک کشاورزی، مسکن و توسعه صادرات در کشور وجود دارند که این بانکها چهار بخش اقتصادی را پوشش می‌دهند. حال آنکه پوشش و تاثیر‌گذاری این بانکها در سیستم اقتصادی ناسالم حکومت چقدر توانسته است مثمر ثمر باشد خود جای علامت سوال است. صنعت و کشاورزی در کشور دچار ورشکستگی شده است. صادرات به نزدیک صفر رسیده است و وضعیت مسکن نیز حرفی برای گفتن ندارد.
تصویب کلیات «طرح بانکداری اسلامی» شامل بانک توسعه
نمایندگان مجلس حکومت در روز ۲۶ آذرماه، کلیات «طرح بانکداری اسلامی» که شامل ایجاد بانکهای توسعه نیز می‌شود را تصویب کردند. ایجاد بانک توسعه مسبوق به سابقه نیز هست. در زمان احمدی‌نژاد بانک قرض‌الحسنه مهر تشکیل شد اما به نتیجه‌‌ای نرسید.
به نظر می‌رسد جناح غالب حکومت در پشت‌پرده تصویب کلیات این طرح می‌باشند. چندی پیش ولی فقیه حکومت صحبت از «دولت جوان انقلابی و حزب الهی» به میان آورد. پیش از نیز ولی فقیه بارها و طی سالیان متمادی صحبت از «مدیریت جهادی» کرده بود. حال به نظر می‌رسد بانک و سیستم بانکداری قرار است قربانی جناح غالب حکومت ولایت فقیه شوند.
احمد مجتهد؛ رییس سابق پژوهشکده پولی و بانکی در مورد تصویب طرح ایجاد بانک توسعه‌ای در مجلس حکومت می‌گوید: «الان قانون بانک مرکزی و قانون پولی و بانکی را در هم آمیخته‌اند و همچنین به دنبال ایجاد یک بانک توسعه هستند در حالی که ما پیش از این بانکهای زیادی مانند توسعه کشاورزی، صنعت و معدن، صادرات و تعاون داشته‌ایم بنابراین ضرورتی برای ایجاد این بانک وجود ندارد و البته کار خاصی هم نمی‌تواند انجام دهد.»
مجتهد عقیده دارد بانک توسعه‌ای «قدرت بانک مرکزی را تضعیف می‌کند و به همین دلیل هم مورد قبول بانک مرکزی نیست یا بانک توسعه جمهوری اسلامی که منابع آن از طریق بانک مرکزی تامین می‌شود، می‌تواند موجب افزایش نقدینگی در جامعه شود.»
ورشکستگی بانکهای موجود
این در حالی است که مدت‌هاست که زمزمه‌های مختلفی از ورشکستگی نظام بانکی تحت حکومت ولایت فقیه به گوش می‌رسد. هر چند سران حکومت این موضوع را رد می‌کنند اما تصویب عجولانه کلیات این طرح و ۲۰۰ ماده آن که قرار است تا پایان این دور مجلس حکومت تصویب شود نشان می‌دهد که بانکهای موجود در ایران به بن‌بست کامل رسیده‌اند و حکومت حال به فکر پوشاندن جامه‌ای جدید برای سیستم بانکی خودش است. اما به نظر می‌رسد این جامه از هم‌اکنون نخ‌نماست.
تولیدکنندگان قربانی بانکها
حسین راغفر یک اقتصاددان حکومت مدتی پیش اذعان کرده بود: «بانکهای کشور برای جبران بخشی از ورشکستگی خود و با اذن و اطلاع مسئولان و نمایندگان مجلس بین ۳۰تا ۳۳درصد از تولیدکنندگان بهره می‌گیرند. مجلس تحت سلطه صاحبان قدرت و ثروت است.» حال با این اعترافات چگونه ممکن است بانک توسعه‌ای ایجاد شود که از یک بخش صنعتی حمایت و نظام بانکداری ولایت فقیه را از فروپاشی نجات دهد خود جای سوال است.
«خمس و زکات»! از پول مردم در بانکها
خبرها در مورد فروپاشی سیستم بانکی کشور به حدی رسیده است که رئیس کل بانک مرکزی حکومت؛ همتی ناگزیر از موضعگیری در این باره شد.
همتی نوشت: «رسانه‌ها در مورد مطالب … که به نقل از اینجانب در فضای مجازی می‌چرخد، سوال می‌کنند، مطالبی نظیر اگر مجبور بشویم، سپرده‌های مردم را بلوکه می‌کنیم، یا، قرار است از سپرده‌های مردم در بانکهای کشور خمس و زکات برداریم.»
مصادره کارخانه‌ها توسط بانکها
زمزمه ایجاد بانکهای توسعه‌ای در حکومت ولایت فقیه همزمان با مصادره بسیاری از کارخانه‌های و بیکارشدن کارگران است. ایلنا در مطلبی در روز ۳ دی ۹۸ نوشت: «بانکها کارخانه‌ها را بلعیده، کارفرمایان را خانه‌نشین و کارگران را بیکار می‌کنند/ بدهی‌های انباشته، تولیدکنندگان را از هستی ساقط می‌کند/ چرخه مصادره اموال هنوز قربانی می‌گیرد…»
با این اوصاف سخن گفتن از بانک توسعه به وسیله این نظام بانکداری، گزافی بیش نمی‌نماید.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.