بودجه ۱۴۰۰ ایران و اما و اگرها

بودجه ۱۴۰۰ ایران اما و اگرهای بسیاری را از هم اکنون پیرامون تحقق منابع و درآمدهای آن برانگیخته، اما آنچه در آن هیچ شبهه‌ای وجود ندارد افزایش قابل توجه بودجه ارگان‌‌های نظامی و امنیتی است که بحران‌‌های داخلی را برای نظام مدیریت می‌کنند.

بدیعی در ارائه بودجه به مجلس
لایحه بودجه ۱۴۰۰ ایران روز چهارشنبه ۱۲ آذر از سوی معاون پارلمانی روحانی به معاون قالیباف ارائه شد که در نوع خود بدعتی جدید بود که دلیل آن، به رعایت پروتکل‌های کرونایی مصادره شد اما گویا در پی این دلیل‌تراشی، حقایق دیگری نهفته است.

رقم کل بودجه سال ۱۴۰۰
بنا بر این لایحه کل بودجه سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۲۴۳۵هزار میلیارد تومان در قسمت منابع و مصارف می‌باشد که از این رقم، ۱۵۰۶ هزار میلیارد تومان بودجه شرکت‌ها و بانک‌های دولتی بوده و بودجه عمومی کشور بالغ بر ۹۲۹ هزار میلیارد تومان می‌باشد.

بودجه عمومی سال ۱۴۰۰
به عبارتی می‌توان گفت بودجه عمومی واقعی کشور مبلغ ۸۴۱ هزار میلیارد تومان (۸۴۱ تریلیون تومان) است نه ۹۲۹ هزار میلیارد تومان، چرا که ۸۸ هزار میلیارد تومان از بودجه عمومی، منابع اختصاصی است یعنی در همان منبعی که درآمدزایی می‌شوند به مصرف می‌رسند.

با احتساب رقم بودجه واقعی یعنی ۸۴۱هزار میلیارد تومان، این رقم بر روی کاغذ ۴۷ درصد بیشتر از بودجه عمومی سال جاری می‌باشد.

سایه انتخابات ریاست‌جمهوری آینده نظام بر سر بودجه ۱۴۰۰
در تصویب بودجه ۱۴۰۰ که به مجلس نظام ارائه شد نباید این نکته را از نظر پنهان داشت که رئیس‌‌جمهور بعدی نظام، احتمال قریب به یقین از جناح خامنه‌ای، که از تابستان ۱۴۰۰ بر کرسی ریاست خواهد نشست باید بر اساس بودجه‌ای که روحانی اکنون لایحه آن را ارائه داده، دخل و خرج کشور را مدیریت کند.

از این رو تصویب بودجه ۱۴۰۰ ایران محل جنگ و اختلاف دو جناح نظام از هم‌‌اکنون است.

تکیه بودجه بر نفت
عمده تکیه بودجه عمومی ایران در ردیف منابع، مانند دهه‌های گذشته بر نفت تکیه دارد هر چند نظام در سالهای اخیر تمایل دارد خلاف آن را وانمود کند، امری که تحریم‌ها آن را بر نظام تحمیل کرده است.

تحریم‌های نفتی و اف‌ای‌تی‌اف، عدم برگشت پول حاصل از فروش نفت نظام، کاهش صادرات نفت نظام، تاثیر اپیدمی کرونا بر اقتصاد و صنعت جهان، از جمله مولفه‌هایی است که منابع بودجه ایران در سال ۱۴۰۰ را هدف قرار می‌دهد.

در بودجه ۱۴۰۰ ایران دولت، میزان درآمدهای نفتی را ۳ برابر بیشتر از سال جاری در نظر گرفته در حالیکه در ۶ ماهه نخست سال جاری از ۵۷ تریلیون تومان درآمدهای نفتی مصوب که معادل ۱۰ درصد بودجه عمومی بود، تنها ۱۷.۵ درصد آن تحقق یافت.

با این اوصاف روحانی برای سال آینده این رقم را از ۵۷ تریلیون به ۱۹۹ تریلیون (صادرات روزانه ۲.۳ میلیون بشکه نفت با قیمت ۴۰ دلار در هر بشکه با ارز ۱۱۵۰۰ تومانی بنا به گفته خانلو؛ سخنگوری ستاد بودجه) افزایش داده، آنهم در حالی که هیچ چشم‌اندازی برای آن متصور نیست.

افزایش ۱۳۰ درصدی صادرات نفت از ۱ میلیون بشکه موهوم در سال ۱۳۹۹ (و البته بر روی کاغذ) به ۲.۳ میلیون بشکه در روز در سال ۱۴۰۰ نیز خود از شگفتی‌های بودجه سال ۱۴۰۰ ایران است.

شگفتی در آنجاست که تا بدین جای سال جاری متوسط صادرات روزانه نفت نظام روزانه ۳۰۰ هزار بشکه بوده است.

گمانه‌زنی‌ها در این باره حاکی از آن است روحانی و دولت پسین قصد دارند نزدیک به یک میلیون بشکه از ۲.۳ میلیون بشکه پیش‌بینی شده در لایحه بودجه ۱۴۰۰ را در قالب سلف نفتی به مردم بفروشند!

جدال مجلس نظام با روحانی
در این باره مالک شریعتی؛ سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس نظام در روز یکشنبه ۲۳ آذر اعلام کرد «این کمیسیون در نشست عصر روز یکشنبه ۲۳ آذر خود میزان فروش نفت در سال ۱۴۰۰ را بررسی کرده و بر اساس نظر مرکز پژوهش‌های مجلس، ایران حداکثر می‌تواند روزانه ۸۵۰ هزار بشکه نفت بفروشد.»

شریعتی افزود: «طبق نظر مرکز پژوهش‌های مجلس، کلیات لایحه بودجه سال آتی علاوه بر مشکلات، کسری بسیاری داشته و غیرواقعی بسته شده است، ضمن اینکه برخلاف قوانین بالادستی مبنی بر فاصله از درآمدهای نفتی بوده و بودجه وابستگی ۳۰ درصدی به نفت دارد.»

جبران کسری بودجه سال ۱۳۹۹
بودجه ۱۴۰۰ ایران در حالی با اما و اگرهای مختلف دست به گریبان است که در سال ۱۳۹۹، کسری بودجه قابل توجه، با کلاهبرداری بورسی، استقراض و انتشار اوراق قرضه دولتی جبران شد.

بودجه ۱۴۰۰ به کام ارگان‌های نظامی و امنیتی
اما از تحقق ردیف‌های منابع که بگذریم آنچه در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ به طرز شگفت‌انگیزی جلب توجه می‌کند، بودجه نیروهای نظامی و امنیتی است.

بودجه سپاه پاسداران از حدود ۲۴هزار در سال ۱۳۹۹ به حدود ۳۸هزار میلیارد تومان رسیده که شاهد افزایش ۵۸ درصدی است.

بودجه ارتش از ۱۳هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹ به ۲۰هزار میلیارد تومان افزایش یافته و شاهد رشد ۵۳ درصدی است.

بودجه سپاه پاسداران در سال ۱۴۰۰ بیش از ۱.۸ برابر ارتش رسمی نظام خواهد بود، بودجه سپاه در سال ۱۳۹۹ نیز ۱.۵ برابر بودجه ارتش است.

اما شاید شگفت‌انگیزترین افزایش بودجه مربوط به سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع [سپند] باشد. سازمانی که طی سالیان اخیر همواره با نام محسن فخری‌زاده گره خورده است که در هفته‌های اخیر در آبسرد دماوند در تهران کشته شد.

فخری‌زاده مغز متفکر برنامه هسته‌ای نظام در سال‌های اخیر بوده است. بودجه سپند در سال ۱۴۰۰ بالغ بر بیش از ۴۰ میلیارد تومان است که شاهد افزایش بیش از ۵۰۰ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۹ می‌باشد، امری که پیش از این نیز مسبوق به سابقه بوده است.

بعد از کشته‌شدن قاسم سلیمانی، مجلس نظام با قید سه فوریت، بودجه ۲۰۰ میلیون یورویی به نیروی قدس سپاه که تحت کنترل سلیمانی بود اختصاص داد، گویا این امر به روندی تسلی‌دهنده در درون نظام تبدیل شده است.

البته این پایان این روند نیست. اختصاص بودجه ۸.۵ میلیارد تومانی به زینب سلیمانی، دختر قاسم، در این بستر قابل تبیین است.

بعد از سپند شاید بیشترین افزایش بودجه، مربوط به وزارت دفاع نظام با ۷۵ درصد افزایش باشد که از ۲هزار و ۵۰۴ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹، به ۴ هزار و ۳۷۹ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ بالغ می‌شود.

ستاد کل نیروهای مسلح نظام نیز از افزایش بودجه بی‌نصیب نمانده و بودجه آن با ۴۳ درصد افزایش، از ۲۷۶ میلیارد تومان به ۳۹۶ میلیارد تومان بالغ شده است.

بودجه نیروی انتظامی نظام نیز با ۴۱ درصد افزایش از حدود ۱۹ هزار میلیارد به ۲۷ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.

بودجه وزارت اطلاعات نیز شاهد افزایش چشمگیری است که در ردیف‌هایی با نام‌های نامشخص و جعلی گنجانده شده است.

علاوه بر این، برای دستگاه‌های نظامی و امنیتی نظام، ۱۲۰ هزار و ۹۹۴ میلیارد تومان ذیل ردیف «دفاع، حفظ نظم و امنیت عمومی و تحقیق و توسعه در امور دفاعی و امنیتی» اختصاص یافته است.

همچنین علاوه بر این، نظام ۲ میلیارد یورو از محل صندوق توسعه ارزی برای بودجه نظامی در سال ۱۴۰۰ در نظر گرفته است.

بودجه نظامی امنیتی برای مقابله با چه تهدیدی؟
چینش چنین ردیف بودجه‌ای در پهنه اقتصادی در گره با پهنه سیاسی آنجا که خامنه‌ای رئیسی را در راس قضائیه، قالیباف (که خامنه‌ای شوهرخاله وی محسوب می‌شود) را در راس مقننه‌ی نظام، گمارده و احتمالا فردی از سپاه را بر راس مجریه‌اش در سال ۱۴۰۰، بگمارد، همه حاکی از آن است که نظام در این ۲ پهنه خود را با جدیت برای مقابله با قیام‌ و اعتراضات داخلی آماده می‌سازد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)