سوم: هر قدر کمپین ها قدرتمند تر باشند امکان سرکوب آنها کمتر است و اگر مستقل و رادیکال باشند، سایر شکل های اعتراض مثل تجمع، تحصن، نافرمانی مدنی، و حتی اعتراضات قانونی را بیشتر تقویت می کنند و فضای حرکت را گسترش می دهند. مثل بسیاری از شکل های دیگر اقدام، شکل اقدام کمپینی نیز متضمن وحدت در مضمون و تنوع در شکل است.

در یادداشت اول به سازماندهی کمپین های اعتراضی به عنوان حلقه ای از کنشگری که می تواند در کانون توجه فعالان و حامیان پیگیر حقوق کارگران و فرودستان در مسیر تلاش برای تغییر توازن قوای کنونی قرار بگیرد، اشاره شد. گردآوری این یا آن محور مشخصِ نارضایتی عمومیِ نقدا موجود در جامعه به شکل مطالبه روشن ایجابی، بنا به قاعده هدف مرکزی کمپین های سراسری است. این هدف، چهارچوب عمومی برنامه ریزی، پیکره اقدام و اجزایش و شکل های مطلوب کنشگری جمع موسسان کمپین را روشن می کند. وقتی از کمپین ها و ویژگی های آنها صحبت می کنیم، به «اکنون»، «اینجا» و به تصویری چند بعدی از شرایط بسیار دشوار و بکلی نامساعد و ناگوار همین امروز نظر داریم نه کمپین ها و کارزارها به طور کلی و فارغ از زمان و مکان. همچنین برآشوبیدن توازن قوا به سود اردوی بزرگ دهها میلیونی کار و رنج را در نظر داریم و ایجاد سنگرهای مقاومت و پیکار سازمان یافته. با این توضیح در پیوند با «اکنون» و «اینجا» می توانیم موارد زیر را مورد تاکید قرار دهیم:

 

کانال تلگرامی « هم راه کارگران » منتشر می کند مطالبات فراگیر و کمپین های سراسری (یادداشت اول) از : کامران صفایی

 

اول: هر قدر برخی مطالبات پائینی های جامعه عمومی تر شوند، ظرفیت بیشتری برای متحد کردن بخش بیشتری از نارضایتی های موجود در قالب کمپینی دارند. مطالبه صدای مردم است. معنای دقیق عمومیت مطالبه، اولویت پیکار سیاسی، اجتماعی یا طبقاتی است. چنین اولویتی نمی تواند محصول خیال و آرزو باشد بلکه الزامی است که جمع بندی هر چه واقعی تر اعتراضات اکثریت کارگران و مزدبگیران کشور باشد. کمپین هایی که آرزوی جمعی محدود از کنشگران را جایگزین مطالبه عمومی گروههای بزرگ همگن و همسرنوشت می سازد، کمکی به سراسری کردن اعتراضات کارگری نمی کند. منطق تبعیت سازمانگری از اقتضائات محیط کار یا محیط زیست را می توان موقتی و در برخی زمینه ها به سود منطق گردآوری کمپینی نارضایتی های نقدا موجود نادیده گرفت، اما منطق عزیمت از مطالبات واقعا عاجل و عمومی در سازمانگری کمپینی را نمی توان نادیده گرفت.

دوم:هر قدر موانع کنونی ایجاد تشکل های مستقل کارگری در محیط کار و زندگی دوام بیشتری بیابد، همانقدر ساماندهی نارضایتی ها در قالب کمپینی ممکن است موضوعیت و جایگاه بیشتری پیدا کند. زیرا جذب نارضایتی های نقدا موجودِ گروههای همگن و همسرنوشت اجتماعی بر فراز بایدهای سرکوبگرانه حاکمیتی، مقیدات صنفی و ساختارهای متصلب وضع شده زیستی و مناسباتی برای دسته های مختلفی از همین گروههای همگن، می تواند در خدمت بهبود شرایط ایجاد تشکل های مستقل کارگری در محیط کار و زندگی و سراسری کردن اعتراضات کارگری قرار بگیرد.

سوم: هر قدر کمپین ها قدرتمند تر باشند امکان سرکوب آنها کمتر است و اگر مستقل و رادیکال باشند، سایر شکل های اعتراض مثل تجمع، تحصن، نافرمانی مدنی، و حتی اعتراضات قانونی را بیشتر تقویت می کنند و فضای حرکت را گسترش می دهند. مثل بسیاری از شکل های دیگر اقدام، شکل اقدام کمپینی نیز متضمن وحدت در مضمون و تنوع در شکل است.

چهارم: با توجه به انسداد موجود، همه کمپین ها و کارزارهای مطالباتی دیر یا زود و مستقیم یا غیرمستقیم به رویارویی با حاکمیت کشیده می شوند و آن را به عنوان مانع مقدم در برابر خود می یابند. با این حال کمپین های مطالباتی در حوزه های مختلف بنا به طبیعت مطالبه و شکل های اقدام، درجه جوش سیاسی یکسانی ندارند و شکل های الزاما یکسانی از تشکل یابی را هم ترغیب نمی کنند. فراتر از استثناها، این عدم تقارن و نوسانِ درجه جوش، در متمایل شدن نقطه میانگین عمومی جوش به انطباق بیشتر با توازن واقعی نیروها موثر است. هر قدر شکل و دامنه مبارزه با توازن واقعی نیروهای درگیر متناسب تر باشد، پیگیری و مداومت مبارزاتی بیشتر می شود، هزینه مبارزه تقلیل می یابد و خودانگیختگی و پرش در تاریکی هم کمتر می شود.

پنجم: همبستگی میان کمپین های پایدار، می تواند کالبد ائتلاف های بزرگ منعطف در عصر شبکه های اجتماعی باشد؛ عصری که ما در کشور خود در یک دهه اخیر شتابان و به صورت خود به خودی وارد آن شده ایم، بدون آن که هنوز مجال یافته باشیم تا ویژگی هایش را در حوزه اتحاد مبارزاتی خصلت بندی کرده باشیم. شکل گیری کمپین ها را در سال های اخیر، در وجه عمده، در حوزه مطالبات محیط زیست و زنان شاهد بودیم. در همین دو حوزه نقش نیروهای واقعا مستقل و رادیکال را قطعا خود نیروهای مستقل و رادیکالِ درگیر در این کمپین ها نیز رضایت بخش تلقی نمی کنند؛ چه رسد به حوزه های مرتبط با مزد و حقوق بگیران که قالب کمپینی اصولا تاکنون نادر و استثنایی بوده است. کمپین ها می توانند در حوزه های مطالبات عاجل و عمومی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و زیست محیطی شکل بگیرند. فصل مشترک های مطالباتیِ کمپین های مختلف مبارزاتی، شکل یا شکل هایی از همگرایی را پیش می کشند و تحقق پذیر می کنند. در واقع هر قدر کمپین های بیشتری نارضایتی های عمومی و پایدار وسیع تری را نمایندگی و بیان کنند، به همان میزان ائتلاف ها و همسویی های متنوع تری به شکل همزمان اما در سطوح مختلف در لایه های مختلف جنبش مطالباتی بسترسازی می شود. در عصر شبکه های اجتماعی، تقلیل مفهوم مطالبه به مطالبه صرفا معیشتی و جنبش مطالباتی به جنبشی صرفا محصور به معیشت، قطعا یک خطای مهلک بینشی است. همین حالا در مقابل دیدگان همه ما انواع مطالبات سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی، جنسیتی، ملی و .. غیره، کانون ها، نهادها، سازمان ها و تشکل های مختلف مطالباتی را شکل داده اند و سازنده مفهوم «جنبش مطالباتی» هستند. کمپین ها اگر گسترش یابند، حلقه جدیدی از فصل مشترک های مبارزاتی میان مطالبات عمومیت یافته حوزه های مختلف را پدید می آورند.

ششم: کمپین ها کنشی مبارزاتی است با انعطاف وسیع در حوزه شکل و مضمون، و اکنون و امروز با جایگاه ترکیبی میان دنیای مجازی و واقعی. ضعف اصلی برخی کمپین های دوران ماقبل شبکه های اجتماعی علنیت کامل و قرار داشتن کل سازمانگری زیر شعاع دید دستگاههای امنیتی بود. این ضعف هم در انتخاب هدف و هم شیوه های اقدامِ کنشگران، به شکل تشدید محدودیت ها تاثیرگذار بود. لزوم پائین نگاه داشتن هزینه های سرکوب و تداوم پیگیری هدف کمپین، محدودیت هایی را به کنشگران آن تحمیل می کرد. هر چند می دانیم که علیرغم این ضعف، برخی تشکل های خاص در حوزه زنان، بعدها از خاکستر کمپین هایی نظیر «کمپین یک میلیون امضا» (مستقل از هر نظری که در باره کارکرد آن داشته باشیم) برخاستند. شبکه های اجتماعی بدون این که امکان ایجاد پیوندهای واقعی را از میان بردارند و یا این پیوندها را تضعیف کنند این فرصت را فراهم کرده اند که بخشی از هماهنگی ها و برنامه ریزی های کمپینی خارج از تیررس مستقیم دستگاههای امنیتی صورت بگیرد. شبکه های اجتماعی امکان بیشتری برای تلفیق کار علنی با سازماندهی غیرعلنی فراهم کرده است. شناخت موجود از کارکرد برخی کمپین های هم اکنون فعال در حوزه محیط زیست که با وجود منطقه ای و محلی بودن توانسته اند شناخته شوند، جای تردیدی باقی نمی گذارد که اکنون و امروز به شکل روزافزونی، شبکه های اجتماعی خاستگاه شکل گیری کمپین ها هستند./

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)