*درذیل مجموعه یادداشت هایی را خواهید خواند که برخی ازآنها حدود ۷سال پیش در روزنامه مردم سالاری(بانام مستعارمحمدزمانی)منتشر شده است.امامتاسفانه به دلیل فشار«واجا»ویابه میل خودخواسته، مدیریت روزنامه ازادامه انتشار این یادداشت ها خودداری کرد.تقریبا از نیمه سال ۸۵ دیگر هیچ یادداشت ومطالبی از اینجانب در مطبوعات به دلایل متعدد،(فشارواجا،تمایلات شخصی مدیران مطبوعات ووضعیت یک بام ودوهوایی که برای اینجانب هست و درباتلاقش دارند دست وپامی زنند!)،چاپ نشد.این درحالی است که درداخل،فقط عده خاصی هستندکه یا باآنها مصاحبه می شود،یاازآنهامطالبی درج می شود وحتی می توانندبارادیوهای فارسی زبان هم گفتگو کنند.می شود گفت منتقدین داخلی هم معلوم و مشخص شده است!!؟و برخی هم که تا همین دیروزبا پشتوانه این وآن،درحفاظ امنیتی بودند،بااندوخته رانتی خودو البته ادامه پمپاژآن توسط همان حفاظ،بعد از سال ۸۸،فلفوربه آن ور آب رفتندوبه عنوان کارشناس،رسانه ها را قُرقِ خود کردندو غیر راهم بایکوت می کنند
داستان سیاست(6)محمد شوری-رانت سیاست
رانت زائیده سیاست است. هر چند یک اصطلاح اقتصادی است، زیرا کاربرد و کارائی و مسیرش اقتصاد است. اما چون دراین مرحله اقتصادیات رابرای حاکمیت سیاسی می‌خواهد، از ناحیه سیاست و سیاستمداران خلق ومتولد شده است!
رانت دهی و رانت خواری هر دو در جهت بدست آوردن توانائی زودرس و به موقع برای دراختیارداشتن قدرت سیاسی و اقتصادی است. و از همین جا بارانت قضائی- که بخشی از سیاست است – پیوند می‌خورد.
رانت یعنی امتیازویژه به صورت کاملا و ظاهرا قانونی به افراد ویژه!این افراد ویژه غالباً از نزدیکان سببی و یا نسبی اربابان قدرت و یا از افراد بسیارمتمول دراقتصاد هستند که هدفش ایجاد توانائی اقتصادی درجهت تحکیم قدرت سیاسی است .
به یک معنا رانت بازی همان پارتی بازی است، اما کاملا قانونی!؟بطورمثال در یک مناقصه بزرگ اقتصادی دعوت یا عام نیست و محدود است و چنانچه عام باشد اطلاعات محرمانه دراختیارفرد یا گروه مورد نظر داده می‌شود و او بطور طبیعی برنده این مناقصه خواهد بود.یا امتیازات ویژه به نهاد ها، بنیادها و افرادی خاص که با امتیازات ویژه وبا نازل بودن قیمت، این رانت دراختیارشان قرارداده می‌شود.یا همچنین سود برخی از مراکز پرمنفعت اقتصادی، که درصدی از آن برای جریانی یا شخص و اشخاصی خاص درنظرگرفته می شود. که این امریا توسط قانون سیاست بخشنامه می‌شود ویا آن را دخالت می‌دهند.
البته رانت شکلهای متعدد دارد؛ ازجمله:دادن امتیازات دولتی به بخش خصوصی؛ مثل فروش شرکتهای دولتی به بخش خصوصی که اینجا خریدارش افراد سببی یا نسبی حاکمیت هستند ویا گروههای خاص سیاسی و یا افرادی ذی نفوذ درحاکمیت.این رانت ممکن است به یک شخص حقیقی خارج ازحاکمیت – که به هیچ کدام از نهادها و افراد قدرت هم وصل نیست- داده شود، اما ازاو می خواهند که منافع اقتصادی آنان را درنظربگیرد و یا به جهت و سمت سیاسی آنان، کار یا کارهایی را انجام دهد.مثلا شهرام جزایری (که خود قربانی همان دهندگان رانت شد) شکلی ازهمین اشکال است. اوازطریق رانت قدرت به رانت اقتصادی دست یافت وسپس با تامین خواسته‌‌‌ها ونیز یارگیری درمراکزوافراد ذی نفوذ و با دادن منافع مالی سعی کرد وگاها توانست راههای تازه‌تری را برای خود درجهت پر بنیه تر شدن منافع اقتصادی‌اش بدست آورد. تا جائی که یک جوان سی ساله یک شبه چنان حجمی ازسرمایه اقتصادی را کسب می‌کند که تبدیل به یک بورژوا کمپرادور بزرگ می‌شود! وزمانی که این رانت در یک تسویه حساب سیاسی آشکارمی‌گردد، وی قربانی می‌شود! وجالب است هیچگاه آنانی که خارج از سیستم یا دردرون حاکمیت او را حمایت وساپورت کردند، محاکمه نشدند. یعنی اصلا معلوم نیستند. سند و اسنادی نیست و اگرهم باشد باید مخفی باشد. چون خسارتش بیش از تصوراست وازهمان زمان شاید با یک قرارداد نوشته شده و یا نانوشته شده‌ای قراربوده است در صورت آشکار شدن این رانت دهی و رانتخواری، همان شخصی که رانت به او تعلق گرفته است و بهره برده خود تاوان برملا شدنش را هم بدهد! همانطور که شهرام جزایری و فاضل خداداد (در پرونده اختلاس از بانک صادرات) دادند.مثلاً طبیعی نیست فردی که درزمان رژیم شاه یک فرد کاملا معمولی بوده و ثروت اندکی دراختیار داشته، اما چون ازمبارزین ضد رژیم بوده، بعد ازانقلاب، بدون آنکه به وی ارث رسیده باشد و یا خانواده‌اش جزومتمولین و یا ملاکین، فئودالها و سرمایه‌داران باشد، به یکباره کاخ نشین شود وثروت عظیمی را کسب کند. وازهیمن ثروت برثروتش بیفزاید و اتفاقاً بخش عمده‌ای از جریانات سیاسی کشور را هم به نمایش بگذارد وبازی سیاست را تعیین وتحریر کند!
رانت سیاست به این شکل آرام آرام هم بدخیم و متورم می‌شود و هم مانند یک اختاپوس اقتصادی درهمه جا حضور پیدا کرده و حضوردارد و ازهمین طریق همواره توانسته است علاوه برداشتن قدرت درحاکمیت، درموقع بزنگاه، قسر دررود! چون توان مالی برای هزینه کردن اضافی به هر قیمت را دارد!18/8/1385

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)