عدم انتشار آمار رسمی جمعیت ترکان در ایران تاکنون سبب گمانه زنی های گوناگون در این خصوص گشته است و مراکز مطالعاتی گوناگون به ارائه ی آمار گوناگون در این خصوص پرداخته اند. بنا به اظهارنظری شایع در ایران که از سوی فعالین ملی ترک ابراز می گردد جمعیت ترکان در ایران رقمی مابین ۳۵-۴۰ میلیون می باشد که در سه مرکز اصلی شمالغرب، مرکز و شمالشرقی ایران پراکنده گشته اند. اظهارنظری رسمی که مؤیدی بر این ادعا گردیده است سخنان وزیر امورخارجه دکتر محمود احمدی نژاد در تاریخ ۲۸ دی ماه ۱۳۹۲ هجری شمسی در خلال سفر وی به ترکیه می باشد. علی اکبر صالحی در این سفر خویش درصد جمعیت ترکان در ایران را در مصاحبه با خبرنگاران ترکیه ای ۴۰ درصد جمعیت ایران ابراز نموده بود.
صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) نیز که در سال ۱۹۶۹ میلادی با هدف جمعیت، تنظیم خانواده و بهداشت تولیدمثل تاسیس شده است و ا دولتها و سازمان‌های غیردولتی بسیاری در بیش از ۱۴۰ کشور جهان همکاری دارد جمعیت متکلیمن زبان ترکی در ایران را با توجه به زیرشاخه های آن در بخش نمایه و اطلاعات آماری ایران چنین بیان می کند: آذری ها (۲۴ درصد)[۱]، ترکمن ها (۲درصد ) و قشقایی ها کمتر از یک درصد. رقمهایی که دیگر مراکز مطالعاتی به عنوان درصدهای ترکیب قومی ایران از آن استفاده می کنند رقمهای نزدیک به درصدهای ارائه شده توسط صندوق جمعیت سازمان ملل متحد می باشد و در بسیاری از موارد آمارهای این صندوق به دلیل ماهیت بین المللی اش به عنوان منبع از سوی کارشناسان مسائل ایران مورد استفاده قرار می گیرد.
تمرکز اکثر مراکزتحقیقات بین المللی بر روی ترکان آذربایجان در ایران بوده است و برخی از این مراکز در خصوص جمعیت ترکان آذربایجانی چنین اظهار نظر نموده اند:
یکی از تلاشهایی که در ایران تابوی آمارگیری با تکیه بر عنصر قومی-ملی را به چالش کشاند طرح بررسی شاخص های فرهنگ عمومی ایران به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور بود که در قالب ۳۳ جلد کتاب منتشر گشته است. بنا به خبری که در خبرگزاری مجلس شواری اسلامی ایران منتشر گشته است آقای واعظی دبیر کل نهاد کتابخانه عمومی کشور ویژگی های این مجموعه را چنین بیان کرده است:
“این کتاب پیمایشی در مورد فرهنگ عمومی است و اینکه چگونه می توان وضعیت فرهنگ را مبدل به کمیت‌هایی برای سنجش تغییر وضعیت فرهنگی کشور کرد. کتاب طرح بررسی شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور مبتنی بر مدل علمی است که تلاش کرده وضعیت فرهنگ در اموری همچون دانش عمومی، عواطف عمومی و دستاوردهای مردم را بیان کند.این سنجش در سال ۸۷ با نمونه ۲ هزار نفری انجام شده و در سال ۸۸ و ۸۹ آن را با نمونه بیش از ۱۷ هزار نفر در سطح کل کشور عملیاتی کرده‌اند. کتاب طرح بررسی شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور در ۳۳ جلد تهیه شده که ۳۲ جلد آن مربوط به استان‌ها است و یک جلد آن مربوط به وضعیت فرهنگ عمومی کشور است.” (خبرگزاری مجلس شورای اسلامی، ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۰)
آمار ارائه شده در جدول ذیل در خصوص جمعیت ترکان در برخی از استانهای ایران با استناد به آمار ارائه شده از سوی این پیمایش ارائه گردیده است. مجموعه ۳۳ جلدی این پیمایش تحت عنوان طرح بررسی و سنجش شاخص های فرهنگ عمومی کشور (شاخص های غیرثبتی) از سوی مؤسسه انتشارات کتاب نشر در ایران منتشر گشته است[۲].
پانوشت:
[۱] ترکان آذربایجانی در ایران در میتینگها و اعتراضات مختلف با سردادن شعارهای گوناگون همواره به آذری نامیده شدن خود اعتراض کرده و بسیاری از محققین ترک در ایران واژه ی آذری را واژه ای نامانوس برای ترکان ایران که با هدف همانندسازی و در راستای سیاست های تبعیض نژادی آفریده شده است بیان می دارند. جهت عدم دستبرد در اصطلاح به کارگرفته شده توسط صندوق جمعیت سازمان ملل متحد از این واژه استفاده نموده ایم.
[۲] مشخصات نشر: طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی) / به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس، وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱.
[۳] ترکهای ساکن در شالغرب ایران در اصطلاح سیاسی-تاریخی آن با استناد به جغرافیای آذربایجان در کتب تاریخی ترکان آذربایجان جنوبی عنوان می گردد.
نویسنده: بابک شاهد
نظرات
این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.