حلال و حرام در قرآن ( ذبح شرعی)

حلال و حرام در قرآن ( ذبح شرعی)

یکی از معضلات مسلمان مساله خوراک آنان خصوصأ مصرف گوشت در سرزمین های غیر مسلمانان است ، مسله ذبح شرعی حیوانات در وارادات گوشت از کشورهای غیر مسلمان به کشورهای اسلامی هم مزید بر این معضل می باشد ، بررسی مسله از نظر قرآن می تواند به روشن شدن حقیقت حرام و حلال بودن خوراکی ها غیر مسلمین کمک کند .

1. I.            آیات قرآن به صورت کلی خوردن هر چیز پاکیزه ای را حلال اعلام نموده است و مراد از پاکیزه هر نوع خوراکی است که به بدن ضرر نرساند ، تجارب بشری معین کننده ضرر داشتن یا نداشتن آن ماده خوراکی است .

 

۱)      اى مردم، از آنچه در زمین است حلال و پاکیزه را بخورید، و از گامهاى شیطان پیروى مکنید که او دشمن آشکار شماست. (بقره ۱۶۸)

۲)      پس، از آنچه خدا شما را روزى کرده است، حلال [و] پاکیزه بخورید، و نعمت خدا را- اگر تنها او را مى‏پرستید- شکر گزارید. (نحل ۱۱۴)

۳)      از خوراکیهاى پاکیزه‏اى که روزى شما کردیم، بخورید و [لى‏] در آن زیاده‏روى مکنید که خشم من بر شما فرود آید، و هر کس خشم من بر او فرود آید، قطعاً در [ورطه‏] هلاکت افتاده است. (طه ۸۱)

1. II.            کسی جز خداوند حق ندارد روزی پاک را حرام گرداند ، موارد حرام فقط توسط خداوند اعلام می گردد و خداوند بصورت تفصیل آنان را اعلام نموده است

 

۱)      [اى پیامبر] بگو: «زیورهایى را که خدا براى بندگانش پدید آورده، و [نیز] روزیهاى پاکیزه را چه کسى حرام گردانیده؟» بگو: «این [نعمتها] در زندگى دنیا براى کسانى است که ایمان آورده‏اند و روز قیامت [نیز] خاصّ آنان مى‏باشد.» این گونه آیات [خود] را براى گروهى که مى‏دانند به روشنى بیان مى‏کنیم. (اعراف ۳۲)

۲)      اى کسانى که ایمان آورده‏اید، چیزهاىِ پاکیزه‏اى را که خدا براى [استفاده‏] شما حلال کرده، حرام مشمارید و از حدّ مگذرید، که خدا از حدّ گذرندگان را دوست نمى‏دارد. (مائده ۸۷)

۳)      بگو: «به من خبر دهید، آنچه از روزى که خدا براى شما فرود آورده [چرا] بخشى از آن را حرام و [بخشى را] حلال گردانیده‏اید» بگو: «آیا خدا به شما اجازه داده یا بر خدا دروغ مى‏بندید؟» (یونس ۵۹)

۴)      و براى آنچه زبان شما به دروغ مى‏پردازد، مگویید: «این حلال است و آن حرام» تا بر خدا دروغ بندید، زیرا کسانى که بر خدا دروغ مى‏بندند رستگار نمى‏شوند. (نمل ۱۱۶)

۵)      و به زعم خودشان گفتند: «اینها دامها و کشتزار [هاى‏] ممنوع است، که جز کسى که ما بخواهیم نباید از آن بخورد، و دامهایى است که [سوار شدن بر] پشت آنها حرام شده است.» و دامهایى [داشتند] که [هنگام ذبح‏] نام خدا را بر آن [ها] نمى‏بردند به صرف افترا [بر خدا] به زودى [خدا] آنان را به خاطر آنچه افترا مى‏بستند جزا مى‏دهد. (انعام ۱۳۸)

۶)      کسانى که از روى بى‏خردى و نادانى، فرزندان خود را کشته‏اند، و آنچه را خدا روزیشان کرده بود- از راه افترا به خدا- حرام شمرده‏اند، سخت زیان کردند. آنان به راستى گمراه شده، و هدایت نیافته‏اند. (انعام ۱۴۰)

۷)      و شما را چه شده است که از آنچه نام خدا بر آن برده شده است نمى‏خورید؟ با اینکه [خدا] آنچه را بر شما حرام کرده- جز آنچه بدان ناچار شده‏اید- براى شما به تفصیل بیان نموده است. و به راستى، بسیارى [از مردم، دیگران را] از روى نادانى، با هوسهاى خود گمراه مى‏کنند. آرى، پروردگار تو به [حال‏] تجاوزکاران داناتر است. (انعام ۱۱۹)

۸)      و گفتند: «آنچه در شکم این دامهاست اختصاص به مردان ما دارد و بر همسران ما حرام شده است، و اگر [آن جنین‏] مرده باشد، همه آنان [از زن و مرد] در آن شریکند. به زودى [خدا] توصیف آنان را سزا خواهد داد، زیرا او حکیم داناست. (انعام ۱۳۹)

۹)      هشت فرد [آفرید و بر شما حلال کرد]: از گوسفند دو تا، و از بز دو تا. بگو: «آیا [خدا] نرها [ى آنها] را حرام کرده یا ماده را؟ یا آنچه را که رحم آن دو ماده در بر گرفته است؟» اگر راست مى‏گویید، از روى علم، به من خبر دهید.» (انعام ۱۴۳) و از شتر دو، و از گاو دو. بگو: «آیا [خدا] نرها [ى آنها] را حرام کرده یا ماده‏ها را؟ یا آنچه را که رحم آن دو ماده در بر گرفته است؟ آیا وقتى خداوند شما را به این [تحریم‏] سفارش کرد حاضر بودید؟» پس کیست ستمکارتر از آن کس که بر خدا دروغ بندد، تا از روى نادانى، مردم را گمراه کند؟ آرى، خدا گروه ستمکاران را راهنمایى نمى‏کند. (انعام ۱۴۴) بگو: «در آنچه به من وحى شده است، بر خورنده‏اى که آن را مى‏خورد هیچ حرامى نمى‏یابم، مگر آنکه مردار یا خونِ ریخته یا گوشت خوک باشد که اینها همه پلیدند. یا [قربانیى که‏] از روى نافرمانى، [به هنگام ذبح‏] نام غیر خدا بر آن برده شده باشد. پس کسى که بدون سرکشى و زیاده‏خواهى [به خوردن آنها] ناچار گردد، قطعاً پروردگار تو آمرزنده مهربان است. (انعام ۱۴۵)

1. III.            در ادیان گذشته هم همه خوراکی ها پاک بود و نیز برای قوم یهود (فرزندان یعقوب) مگر آنچه یعقوب برای خود حرام ساخته بود ، برای قومش حرام بوده است و خداوند به سبب ستم قوم یهود پاره ای از خوراکی های پاک را بر آنان حرام گردانیده بود

 

۱)      همه خوراکیها بر فرزندان اسرائیل حلال بود، جز آنچه پیش از نزول تورات، اسرائیل [یعقوب‏] بر خویشتن حرام ساخته بود. بگو: «اگر [جز این است و] راست مى‏گویید، تورات را بیاورید و آن را بخوانید.» (آل عمران ۹۳)

۲)      پس به سزاى ستمى که از یهودیان سر زَد و به سبب آنکه [مردم را] بسیار از راه خدا باز داشتند، چیزهاى پاکیزه‏اى را که بر آنان حلال شده بود حرام گردانیدیم (نساء ۱۶۰)

۳)      و بر یهودیان، هر [حیوان‏] چنگال دارى را حرام کردیم، و از گاو و گوسفند، پیه آن دو را بر آنان حرام کردیم، به استثناى پیه‏هایى که بر پشت آن دو یا بر روده‏هاست یا آنچه با استخوان درآمیخته است. این [تحریم‏] را به سزاى ستم کردنشان، به آنان کیفر دادیم، و ما البتّه راستگوییم. (انعام ۱۴۶)

1. IV.            دین اسلام (قرآن) آمد تا تحریم ایجاد شده برای قوم یهود (در تورات) را حلال گرداند و دستورات تحریم قبل را ملغی کند

 

۱)      و [مى‏گوید: «آمده‏ام تا] تورات را که پیش از من [نازل شده‏] است تصدیق کننده باشم، و تا پاره‏اى از آنچه را که بر شما حرام گردیده، براى شما حلال کنم، و از جانب پروردگارتان براى شما نشانه‏اى آورده‏ام. پس، از خدا پروا دارید و مرا اطاعت کنید.» (آل عمران ۵۰)

1. V.            آنچه از دریا صید شود حلال است و نیز صید بیابان در مواقع غیر محرم در حج و کلیه دامها حلال است مگر خداوند حرمتش را بیان کند

 

۱)      صید دریا و مأکولات آن براى شما حلال شده است تا براى شما و مسافران بهره‏اى باشد، و [لى‏] صید بیابان- مادام که مُحرم مى‏باشید- بر شما حرام گردیده است. و از خدایى که نزد او محشور مى‏شوید پروا دارید. (مائده ۹۶)

۲)      این است [آنچه مقرر شده‏] و هر کس مقررات خدا را بزرگ دارد، آن براى او نزد پروردگارش بهتر است، و براى شما دامها حلال شده است، مگر آنچه بر شما خوانده مى‏شود. پس، از پلیدىِ بتها دورى کنید، و از گفتار باطل اجتناب ورزید. (حج ۳۰)

۳)      اى کسانى که ایمان آورده‏اید، به قراردادها [ى خود] وفا کنید. براى شما [گوشت‏] چارپایان حلال گردیده، جز آنچه [حکمش‏] بر شما خوانده مى‏شود، در حالى که نباید شکار را در حال احرام، حلال بشمرید. خدا هر چه بخواهد فرمان مى‏دهد. (مائده ۱)

1. VI.            غنیمت جنگی حلال است

 

۱)      پس، از آنچه به غنیمت برده‏اید، حلال و پاکیزه بخورید و از خدا پروا دارید که خدا آمرزنده مهربان است. (انفال ۶۹)

1. VII.            ماکولات اهل کتاب (آنچه پیروان سایر ادیان به عنوان خوراک روزانه مصرف می کنند) حلال است

 

۱)      امروز چیزهاى پاکیزه براى شما حلال شده، و طعام کسانى که اهل کتابند براى شما حلال، و طعام شما براى آنان حلال است. و [بر شما حلال است ازدواج با] زنان پاکدامن از مسلمان، و زنان پاکدامن از کسانى که پیش از شما کتاب [آسمانى‏] به آنان داده شده، به شرط آنکه مهرهایشان را به ایشان بدهید، در حالى که خود پاکدامن باشید نه زناکار و نه آنکه زنان را در پنهانى دوست خود بگیرید. و هر کس در ایمان خود شکّ کند، قطعاً عملش تباه شده، و در آخرت از زیانکاران است. (مائده ۵)

1. VIII.            آنچه توسط سگ های شکاری صید شود حلال است

 

۱)      از تو مى‏پرسند: چه چیزى براى آنان حلال شده است؟ بگو: «چیزهاى پاکیزه براى شما حلال گردیده و [نیز صید] حیوانات شکارگر که شما بعنوان مربّیان سگهاى شکارى، از آنچه خدایتان آموخته، به آنها تعلیم داده‏اید [براى شما حلال شده است‏]. پس از آنچه آنها براى شما گرفته و نگاه داشته‏اند بخورید، و نام خدا را بر آن ببرید، و پرواى خدا بدارید که خدا زود شمار است. (مائده ۴)

1. IX.            خداوند موارد حرام را در قرآن برمی شمرد

۱)       [خداوند،] تنها مردار و خون و گوشت خوک و آنچه را که [هنگام سر بریدن‏] نام غیر خدا بر آن برده شده، بر شما حرام گردانیده است. [ولى‏] کسى که [براى حفظ جان خود به خوردن آنها] ناچار شود، در صورتى که ستمگر و متجاوز نباشد بر او گناهى نیست، زیرا خدا آمرزنده و مهربان است. (سوره بقره آیه۱۷۳)

۲)      بر شما حرام شده است: مردار، و خون، و گوشت خوک، و آنچه به نام غیر خدا کشته شده باشد، و [حیوان حلال گوشتِ‏] خفه شده، و به چوب مرده، و از بلندى افتاده، و به ضربِ شاخ مرده، و آنچه درنده از آن خورده باشد- مگر آنچه را [که زنده دریافته و خود] سر ببرید– و [همچنین‏] آنچه براى بتان سر بریده شده، و [نیز] قسمت کردن شما [چیزى را] به وسیله تیرهاى قرعه این [کارها همه‏] نافرمانى [خدا] ست. امروز کسانى که کافر شده‏اند، از [کارشکنى در] دین شما نومید گردیده‏اند. پس، از ایشان مترسید و از من بترسید. امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم، و اسلام را براى شما [به عنوان‏] آیینى برگزیدم. و هر کس دچار گرسنگى شود، بى‏آنکه به گناه متمایل باشد [اگر از آنچه منع شده است بخورد]، بى تردید، خدا آمرزنده مهربان است. (مائده ۳)

۳)      اى کسانى که ایمان آورده‏اید، در حالى که مُحرِمید شکار را مکشید، و هر کس از شما عمداً آن را بکشد، باید نظیر آنچه کشته است از چهارپایان کفّاره‏اى بدهد، که [نظیر بودن‏] آن را دو تن عادل از میان شما تصدیق کنند، و به صورت قربانى به کعبه برسد. یا به کفّاره [آن‏] مستمندان را خوراک بدهد، یا معادلش روزه بگیرد، تا سزاى زشتکارى خود را بچشد. خداوند از آنچه در گذشته واقع شده عفو کرده است، و [لى‏] هر کس تکرار کند خدا از او انتقام مى‏گیرد، و خداوند، توانا و صاحب انتقام است. (مائده ۹۵)

بنابراین موارد تحریم بر اساس آیات قرآن محدود به موارد ذیل است

1. ۱.      مردار ، حیوانی که براثر پیری یا بیماری یا خفگی یا پرتاب از بلندی یا در درگیری میان خودشان بمیرد یا درنده ای آن را کشته باشد
2. ۲.      خون ، خونی که در رگهای اصلی حیوان جاری است ، آن مقداری که با ذبح حیوان از بدنش خارج می شود
3. ۳.      گوشت خوک
4. ۴.      حیوانی که برای تقرب به غیر خدا (مانند بت ها) ذبح شود
5. ۵.      شکار در زمان انجام مناسک حج (در حال احرام)

به نظر می آید با توجه به مجموعه آیات مربوط به خوراکیهای حلال و حرام می توان به پرسش های صدر مقاله چنین پاسخ داد

• ·        تمام ماکولات اهل کتاب قابل مصرف مسلمین است مشروط براینکه موارد تحریمی چهارگانه فوق رعایت شده باشد .
• ·        و نیز واردات گوشت ذبح شده (انواع دام و طیور به جز خوک) از سایر کشورهای غیر اسلامی مجاز است و قابل مصرف مسلمین ، مگر بدانیم گوشت قربانی (صدقه) است و برای تقرب به غیر خدا ذبح شده است .

 

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)