تحلیلی بر نقش ایران درشکل گیری و رشد ناسیونالیسم کُردی
گسترش ایده ی دولت-ملت در خاورمیانه و ایران به مثابه اتش زیرخاکستری بوده که با گذشتن سالیان متمادی خاورمیانه را در اتش جنگ و نزاع میسوزاند ایده ای وارداتی از غرب که راه را بر استعمار مردمان جهان سوم بیش از پیش هموار میساخت . تشکیل دولت-ملتهایِ نوین در کشورهای استعمار زده همچون ایران ، عراق ، سوریه ، ترکیه و… و بنا نهادن این کشورها بر مبنای نظام تک زبانی-تک فرهنگی این منطقه را بیش از پیش درگیر خشونت و نزاع ساخت ،مدعیانِ استعمار اینبار نه کشورهای غربی بلکه ملتهایِ تفوق یافته ای بودند که زبان و فرهنگ آنان مبنای ملتسازی قرار گرفت چرا که یکی از مهمترین ویژگیهای تشکیل دولت-ملتها رسمیت بخشیدن به یک ملت است . در این میان ملتهای مطرود سعی درایستادگی و مقاومت بر این نسل کشی آشکار نمودند . تشکیل دولت-ملت ایران در عصر پهلوی و در نتیجه بنا نهادن نظام تک زبانی-تک فرهنگی که بر اساس ملیت فارس بنا نهاده شد ملزومات خاص خود را میطلبید دولت -ملت ایران/فارس نیز در ایران از طریق سیاست گذاریهای داخلی و خارجی و با بهره مندی از ابزار زور قانونی بدنبال تثبیت جایگاه خود گشت. با ذکر این مقدمه به علل حمایت دولت-ملتِ ایران/ فارس از ناسیونالیسم کُردی در قبال ملت لُر خواهیم پرداخت :
علم کردن پدیده کُرد شیعه
در پروسه ی رسمیت بخشی به یک ملت در مسیر تکوین دولت-ملت ، مذهب به عنوان عاملی هویت بخش به مانند هر عنصر هویت بخشِ دیگری دارای اهمیت است این عنصر در مناطقی همچون خاورمیانه که دارای بافت عمیق مذهبی است اهمیتی دوچندان میابد . دولت ملتهای ایران ، عراق ، سوریه هرکدام به رسمیت بخشی به مذاهب شیعه و سنی پرداختند از اینرو یکی از اساسی ترین ملزومات ساخت ملت رسمی در ایران مذهب شیعه بوده است . ” تشیع ” در کنار ” زبان فارسی ” و ” آریاییسم ” سه رکن اصلی و اساسی ناسیونالیسم ایرانی / فارسی را تشکیل میدهد با توجه به پررنگ بودن نقش مذهب در جهان سوم و از انجاییکه مردمان در این قسمت دنیا هنوز تعلقات اجتماعی –سیاسی خود را بر اساس دین و مذهب انتخاب میکنند اقوامی که از لحاظ مذهبی در حاشیه نگاه داشته شده اند میل به واگرایی دارند ناسیونالیسم های پارس برای رفع این نقیصه دست به کردی سازی بخشی از لرهای شیعی زدند تا بدین طریق از تضاد میان هویت کردی با هویت منتخب مرکز ( فارس-شیعه ) کاسته شود و به نوعی پیوندی میان مردمان کرد با مرکز برقرار ساخته باشد چنین شد که راه برای جعل و تحریف هویت بخشی از ملت لُر در دوسوی مرزهای ایران و عراق فراهم شد مردمانی با هویت تاریخی و بیش از هزار ساله ی لُری اکنون قربانی دولت-ملتهای نوپایی همچون ایران شده اند که عمر تشکیل ان به یکصد سال هم نمیرسد !
” کُرد شیعه ” پدیده ای نو در عرصه ی سیاسی و از ابداعیات دولت-ملت ایران است . کرد شیعه فرصتی بود که اکراد بصورت تمام و کمال سعی در بهره کشی از ان داشتند و به مدد ناسیونالیسم نوپای خود تلاش وسیعی را برای جعل و تحریف هویت این مردم آغاز کردند چنانکه برای سالهای متمادین هویت این مردم انکار میشود !
ایجاد بحران هویتی
دامن زدن به اختلافات درون ملتها به منظور تجزیه یک ملت صورت میگیرد چرا که بحران هویتی زمینه را برای تقلیل جمعیتی و هضم زودهنگام در فرهنگ مورد نظر ایدئولوژی حاکم (فارس) فراهم میکند .
ناسیونالیسم پارسی تقابل با هویت های خرد مانند کلهر ، بختیاری ، لک و… را به تقابل با ملت واحدی بنام لر ترجیح میدهد به همین واسطه است که ملل اصلی به تبدیل اقوامی خرد با خرده فرهنگهای جزیی میشوند که بجای پرداختن به مطالبات جمعی به تقابل به یکدیگر میپردازند تا جاییکه این واگرایی از سوی محافل مرکزگرا بنام هویت طلبی مورد حمایت قرار میگیرد . رسانه های جمعی دولتی نظیر کانالهای سراسری و استانی از جمله ابزارهایی هستند که به دنبال دامن زدن به اختلافات درون قومی و از سویی جایگزینی ناسیونالیسم مرکزی به جای تعلقات ملی بین لرها بکار گرفته میشود.
تمامیت طلبی مرکز ترجیح میدهد تا با نام بردن نحله های مختلف لُر بصورت قوم مستقل از لُر و یا معرفی انان بعنوان بخشی از اقوام دیگر از هویتهای جمعی هویتی خرد و در راستای منافع دولت مرکزی بسازد.این هویتها پس از جدا شدن از پیکره ی اصلی به هویتهایی عقیم و ناتوان در برابر ناسیونالیسم مقتدر مرکزی تبدیل میشوند .
کرمانشاه استانی با هویت تاریخی لری به جولانگاه پانکردیسم تبدیل شد ولی امروز به پانفارسیسم در حال کنار زدن هویت نه چندان قدیمی کردی در کرمانشاه است. چنانچه اقای روحانی در سفر اخیر خود به کرمانشاه گفت : کرمانشاه از اقوام ترک ، کرد ، لک و فارس تشکیل شده است ! بعبارتی همان رئیس جمهوری که قوم فارس را در سایت انسجام ملی انکار میکردند در کرمانشاه با قاطعیت از فارس به عنوان یکی از اقوام ایران نام برد ! قوم فارس همانیست که همواره قومیتش در شرق ایران انکار میشود و فقط در میان گیلک و لر و کرد و ترک هست که موجودیتش ذکر میشود ! ده سال دیگر رئیس جمهور آینده ایران در نطقش خواهد گفت : کرمانشاه شهر اقوام فارس و اندکی کرد و اندکی ترک بدون شک در اینده ایلام نیز چنین وضعی خواهد داشت . غده ی سرطانی فارسیزه شدن و پانفارس شدن نخست سر از مناطقی درمیاورد که هویت باخته شده اند و فرقی نمیکند کرد هویت آن منطقه را جعل کرده باشد یا خود فارس .در حقیقت اقای روحانی اقلیت مهاجر فارس و کرد را جز اقوام کرمانشاهی حساب کرد ولی اکثریت لر( لک ، ثلاث ، کلهر ) را ترجیحا به اقوام خرد و غیر لر تجزیه کرد !
نداشتن اهرم فشار از سوی ملت لُر
.نداشتن اهرم فشار از جانب ملت لُر در قبال سیاست لرستیز و دگرستیز مرکز باعث به حاشیه رفتن هر چه بیشتر این ملت شده است امروزه لُر در معنای واقعی یک ملت بیدار و مطالبه گر بلکه به تریبونی تبدیل شده برای انچه که توسعه طلبان و تمامیت خواهان مرکز در سودای آنند ، بدون شک لُرها امروزه به سربازان بی جیره و مواجیبی تبدیل شده اند که نظیر انان را نمیتوان در دنیا یافت ! ناسیونالیسم ایرانی در سایه ایدئولوژی آریایی –پارسی به استثمار ملت لُر پرداخته است تا جاییکه این مردمان بی نصیب از منابع ملی خویش در نقش سرکوبگر نیز ظاهر شده اند .هنگامی این سرسپردگی نمایان میشود که قشر نخبه و تحصیلکرده ی جامعه ی لُر دنباله روی سیاستِ اصلاح طلبی و اصولگرایی میشوند که در کارنامه شان بغیر از چپاول و نابودگری سرزمینهای لرنشین چیز دیگری دیده نمیشود. لر تا زمانیکه بخودی خود سرسپرده ی مرکز باشد بازی را نه تنها به فارس بلکه به اقوام همچون کرد هم خواهد باخت که از طرق مختلف عرصه را بر مرکز تنگ کرده اند و در سایه هوشیاری و اگاهی سیاسی –قومی بدنبال کسب امتیازاتی از مرکز هستند . بدون شک تا زمانی که لرها رابطه ی عقلانی بین مطالبات ملی خویش و رابطه شان با مرکز برقرار نسازند حکومت فارس محور ایران دلیلی برای اعطای امتیازاتی به این ملت نخواهد دید . تعامل با مرکز بایستی در تحقق بخشی به حقوق بنیادین ملت لر صورت بگیرد از اینروست که ملت لر بایستی با بینش سیاسی قوی تر مطالبه گری تمام و کمال را در دستور کار خود قرار دهند .
منافع ایران در عراق و سوریه
یکی از عمده ترین دلایلی که ایران را واداشته که در خصوص کردها نرمش نشان بدهند و دست به حمایت از انان بزنند تلاش ایران برای ایجاد پایگاه استراتژیک در کشورهای عراق و سوریه است همچنین ایران بدنبال جلوگیری از نفوذ امریکا و اسرائیل سعی در تقویت و تحکیم جایگاه خود در عراق دارد تجهیز و کمکهای گسترده ایران به احزابی مانند “اتحادیه میهنی کردستان ” نمونه ای از این دست است که در راستای توسعه قدرت سیاسی ایران در کردستان عراق صورت میگیرد. همچنین از سوی دیگر رقابتهای منطقه ای مابین ایران ترکیه باعث شده که ایران از گروهکهای تروریستی پ پ ک جهت شوراندن بخشی از خاک ترکیه حمایت کند و اینگونه درصدد تضعیف رقیب دیرین خود دراید .

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com