‎‎نشر کتاب فارسی در جامعه فارسی‌زبان، طی سال‌های اخیر،‌ در یکی از بحرانی‌ترین دوران خود بسر می‌برد.

‎در ایران، «سانسور»، «نبود سیستم عادلانه حمایت دولتی»، «مشکلات اقتصادی روزافزون مردم و گسترش فقر»، «کم‌توجهی رسانه‌ها به کتاب و کتاب‌خوانی» و … سبب  کاهش پیوسته و‌ روز افزون «سرانه مطالعه در جامعه فارسی‌زبان» و در نتیجه «کاهش تیراژ کتاب» و «افزایش قیمت» این کالای فرهنگی شده و شرایط بسیار هشدارآمیزی را برای جامعه رقم زده است.

‎در یکی دو دهه اخیر، حدود ۹۰ درصد از کتاب‌های منتشر شده در افغانستان و به ویژه در شهرهای کابل، هرات و مزارشریف، به زبان فارسی بوده است، و گهگاه حتی آثار نویسندگان ایرانی در افغانستان منتشر می‌شدند؛ آثاری که به‌دلیل سانسور در ایران امکان انتشار نداشتند. اینک پس از قدرت‌گیری طالبان، صنعت نشر این کشور با کاهش بیش از ۷۰ درصدی تولید کتاب و از آن میان کتاب فارسی روبه‌رو شده است. بدین‌ترتیب افغانستانِ تحت رهبری طالبان، در همان شرایطی قرار گرفته که حکومت اسلامی ایران، بیش از چهل سال است بر جامعه ایران تحمیل می‌کند.

‎در چنین شرایطی، چشم امید بسیاری از نویسندگان فارسی‌زبان، به ناشران خارج از ایران و افغانستان دوخته شده و فشار بر همکاران نشر فارسی‌زبان در خارج از کشور چندبرابر شده است، در حالی‌که خود آنها با حداقل امکانات به فعالیت‌شان ادامه می‌دهند.

‎پرسش اما این است که با توجه به «پراکندگی فارسی‌زبانان در سراسر دنیا»، «پایین بودن سطح مطالعه در میان آنها»، «بالا بودن هزینه‌ی نشر و ارسال و نگهداری کتاب ازجمله هزینه‌های پست و انبارداری»، ناشران در تبعید، چه می‌توانند و چه باید بکنند؟
‎در شرایطی که یکی از بزرگ‌ترین دلایل این بحران کمبود خوانندگان کتاب‌های فارسی در میان فارسی‌زبانان است، چگونه می‌توان به حمایت از نویسندگانی برخاست که در داخل ایران و افغانستان فعالیت می‌کنند؟ چگونه می‌توان از مخاطبان فارسی‌زبان خواست که در راه گسترش کتاب‌خوانی، نقش پررنگ‌تری در حمایت از ناشران و نویسندگان فارسی‌زبان داشته باشند؟ در این میان نقش و وظیفه‌ی رسانه‌های فارسی‌زبان، به ویژه در معرفی و اطلاع‌رسانی کتاب چیست؟ به عبارت دیگر دلایل کم‌‌توجهی رسانه‌ها به طور کلی به کتاب و کتاب‌خوانی چیست؟

‎ما امضا کنندگان این بیانیه، از همه همکاران نشر، نهادهای فرهنگی و رسانه‌های فارسی‌زبان خواستاریم تا ما را در این مهم یاری رسانند تا شاید با ایجاد فضای بحث و همفکری، راهی برای خروج از این بحران بیابیم، و به نویسندگان فارسی زبانی که  با سانسور روبه رو هستند و به این محدودیت تن نمی‌دهند، یاری رسانیم.

‎١١ ماه مه ٢٠٢٢

‎نشر باران در سوئد

‎نشر ارزان در سوئد

‎ نشر آفتاب در نروژ

‎  نشر دنا در هلند
 
‎ایران آکادمیا در هلند

‎نشر کتاب در آمریکا

‎ نشر روناک در هلند

‎نشر آیدا در آلمان

‎نشر نقطه فرانسه/ آمریکا

‎نشر مرکز آموزشی ایران در گوتنبرگ

‎ نشر چراغ در اتریش

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)