بیکاری جوانان در ایران رتبه دوم بعد از کشورهای آفریقایی
۳۰ درصد از جمعیت جوان کشور بیکار هستند. آنها نه در حال تحصیل هستند نه مشغول مهارت‌آموزی و نه در جایی مشغول به کار.
نیروی کار یک جامعه، عبارت است از تعداد افرادی که بر اساس قانون، در سن اشتغال قرار گرفته‌اند. این رقم مجموع بیکاران هر کشور را نیز در بر می‌گیرد.
اشتغال کامل به این معناست که هر کسی که به دنبال کار است از ساعات کاری که به آن نیاز دارد را با «دستمزد منصفانه» برخوردار باشد.
از آنجا که مردم کارشان را عوض می‌کنند اشتغال کامل به این معناست که نرخ بیکاری پایدار در حدود ۱ تا ۲ درصد کل نیروی کار باشد.
در اقتصاد کلان، اشتغال کامل گاهی به صورت سطحی از بیکاری که در آن بیکاری ادواری وجود ندارد تعریف می‌شود.
بیکاری ۳۰ درصدی جمعیت جوان کشور
اما این مفاهیم وقتی به نظام ولایت فقیه می‌رسد چه در تئوری و چه در صحنه عمل دچار دگردیسی می‌شوند. بررسی داده‌های آماری سازمان بین‌المللی کار (ILO) نشان می‌دهد «از حدود ۱۰.۵ میلیون جوان ۱۵ تا ۲۴ ساله در ایران، ۳۰ درصد آنان نه در حال تحصیلند (ترک تحصیل کرده‌اند) نه مشغول مهارت‌آموزی و نه در جایی مشغول به‌کار هستند.»
با ورود ایران به دهه ۷۰ شمسی، برنامه‌ریزی جمعیتی کشور بدون توجه به ساختارهای سنی جمعیت، تغییرات و پیامدهای آن از طریق سیاست‌های کنترلی تا حدودی جلوی پویایی حجم جمعیت را گرفت.
در بستر این تغییرات، فازی از تحولات جمعیتی در ایران آغاز شده که «پنجره جمعیتی» نامیده می‌شود.
پنجره جمعیتی، وضعیتی موقت در ساختار جمعیتی ایران است که در سال ۱۳۸۵ باز شده و برای حدود چهار دهه طول می‌کشد. در این دوران نسبت جمعیت در سنین فعالیت (کار) به حداکثر خود می‌رسد و نسبت‌های وابستگی سنی کاهش می‌یابد،
البته این وضعیت به‌صورت اتوماتیک و خودبه‌خود عمل نمی‌کند و بهره‌برداری از آن، نیازمند بسترهای اقتصادی، اجتماعی، سیاستی و نهادی مناسب است.
NEET چیست؟
یکی از شاخص‌های اصلی که عدم توانایی در بهره‌گیری موثر از پنجره جمعیتی را نشان می‌دهد، شاخصی به‌نام NEET است.
واژه NEET که اولین‌بار در سال ۱۹۹۹ به‌طور رسمی در سطح سیاسی انگلیس مطرح شد، در کمتر از ۱۰ سال در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته و برخی کشورهای در حال توسعه مطرح و به‌کار گرفته شد.
این شاخص روایت‌گر وضعیت جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله است که نه در حال تحصیل‌اند [ترک تحصیل کرده‌اند] نه مشغول مهارت‌آموزی و نه در جایی مشغول به‌کار هستند.
براساس مطالعات مختلف در کشورهای جهان، این جوانان بیشتر در معرض بزهکاری، اعتیاد به مواد مخدر و ارتکاب اعمال مجرمانه هستند.
بر همین اساس سیاستگذاران و برنامه‌ریزان در سطح دنیا بیشترین توجه را برای فراهم‌کردن امکان اشتغال و مهارت‌آموزی برای این‌دسته از جمعیت معطوف می‌دارند.
نرخ NEET درحالی در کشورهای توسعه‌یافته حدود ۲ تا ۱۰ درصد بوده که این میزان طی سال ۹۷ در ایران نزدیک به ۳۰ درصد [جمیعتی برابر ۳.۱ میلیون نفر جوان ۱۵ تا ۲۴ ساله] بوده است.
استان‌های گلستان، هرمزگان، کرمانشاه، لرستان، آذربایجان‌غربی، خوزستان، کردستان، همدان، بوشهر و خراسان‌رضوی از جمله استان‌های دارای بالاترین نرخ NEET هستند.
ایران بعد از کشورهای آفریقایی، بالاترین NEET را دارد
بررسی داده‌های آماری سازمان بین‌المللی کار (ILO) نشان می‌دهد بالاترین نرخ شاخص NEET جوانان در سطح جهان مربوط به کشور ترینیدادوتوباگو در آمریکای‌جنوبی، سپس زیمبابوه، یمن و زامبیا قرار دارند.
اگر این روند را ادامه دهیم در رتبه ۲۷ به ایران تحت حاکمیت ولایت فقیه می‌رسیم.
طبق داده‌های آماری وزارت کار و همچنین داده‌های سازمان بین‌المللی کار (ILO)، ۲۹.۷ درصد از جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله ایران طی سال ۹۷ در ردیف NEETها یا جوانانی که نه مشغول کار، نه مشغول مهارت‌آموزی و نه مشغول تحصیل‌اند، قرار دارند.
مقایسه نرخ NEET در سایر کشورها
نرخ نزدیک به ۳۰ درصدی NEETها در ایران در حالی است که طی سال ۲۰۱۸ این میزان در کشور:
قطر حدود ۲ درصد،
در ژاپن حدود ۳ درصد،
در هلند حدود ۴ درصد،
در کشورهای نروژ و لوکزامبورگ حدود ۵ درصد،
در کشورهای سوئد، آلمان و سوئیس حدود ۶ درصد،
در کشورهای دانمارک و اتریش حدود ۷ درصد،
در کشورهای فنلاند، بلژیک و استرالیا حدود ۹ درصد بوده است.
در ۹ استان نرخ NEET بالای ۴۰ درصد است
رتبه استان‌های کشور از نظر NEET
در کنار رتبه بالای شاخص NEET ایران تحت حاکمیت ولایت فقیه در سطح جهان، در داخل کشور نیز بین استان‌های کشور، برخی استان‌ها در وضعیت بسیار نامطلوبی قرار دارند.
طبق داده‌های آماری سرشماری سال ۹۵ [آخرین آمار استان‌ها]،
استان سیستان‌وبلوچستان با نرخ NEET حدود ۴۸.۲ درصدی در رتبه اول کشور،
گلستان با نرخ ۴۴ درصدی در رتبه دوم،
هرمزگان با نرخ ۴۳.۸ درصدی در رتبه سوم،
کرمانشاه با نرخ ۴۲.۸ درصدی در رتبه چهارم،
لرستان با نرخ ۴۲.۱ درصدی در رتبه پنجم،
آذربایجان‌غربی با نرخ ۴۱.۷ درصدی در رتبه ششم،
خوزستان با نرخ ۴۱.۲ درصدی در رتبه هفتم،
کردستان با نرخ ۴۱ درصدی در رتبه هشتم،
همدان با نرخ ۴۰.۱ درصدی در رتبه نهم
و اردبیل با نرخ ۳۹.۶درصدی در رتبه دهم قرار دارند.
خراسان‌شمالی، چهارمحال‌وبختیاری، زنجان، بوشهر و خراسان‌رضوی دیگر استان‌هایی هستند که دارای نرخ بالای NEET هستند.
از آنجاکه شاخص NEET از لیست جمعیت بیکار استخراج می‌شود، اگر آماری از نرخ NEETها در سطح خرد یعنی شهرستان‌های واقع در هر استان ارائه شود، قطعا نرخ NEET در شهرستان‌ها، نرخ بالایی خواهد بود.
به‌عبارت دیگر، بسیاری از افرادی که امروز در لیست جمعیت NEETها قرار دارند، قبل از آنکه به‌دلیل ویژگی‌های فردی و خانوادگی وارد لیست NEETها شوند، در نتیجه سیاستگذاری‌های غلطی نظام ولایت فقیه،چون کمبود فرصت‌های شغلی، عدم تطابق آموزش‌ها با بازار کار، ساختار ضدتولیدی مجموعه اقتصاد نظام، آموزش‌وپروش ناکارآمد و… در این لیست قرار گرفته‌اند.
۳ عامل افزایش جمیعت NEETها
در سطح جهانی سه مولفه:
۱. نحوه گذار از تحصیل به کار،
۲.طرد اجتماعی
۳.اقتصاد سیاسی، به‌عنوان اصلی‌ترین عوامل فرآیند NEETشدگی محسوب می‌شود.
جای خالی NEETها در ادبیات اقتصادی نظام
از حدود دو دهه پیش در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته سیاست‌های رفاهی خاصی را برای NEETها تدوین کرده‌اند؛ مفهومی که در سیاستگذاری‌های اجتماعی و اقتصادی نظام توجه چندانی به آن نشده است.
برای نمونه در ادبیات پژوهشی نظام تنها دو مقاله تحقیقی به‌طور مستقیم به موضوع NEETها پرداخته‌اند که یکی از این مقالات به‌جای واژه بین‌المللیNEET از واژه نامناسب و نامانوس «جوانان علاف» استفاده کرده است. همچنین وزارت کار نیز چند سالی است آمار کلی و خام این حوزه را منتشر می‌کند، اما این موضوع چندان در سیاستگذاری نظام مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است.
امری که منجر به تشکیل ارتش گرسنگان و طبقه فرودست جامعه شده که می‌رود تا بنیان نظام ولایت فقیه را از بن برکند.
قیام آبان ۹۸ مصداق این حقیقت عریان است.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.