رژیم ولایی – روز جهانی زن ٨ مارس «بخش نخست» ، عادل محمدی – امید طاهری

«این نوشتار به هم وطنمان “شیدا حاتمی” دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ارومیه که در چند روز گذشته به قتل رسید، تقدیم میگردد. یادش گرامی»
پیشگفتار
هر سال در ایام منسوب به روز جهانی زن، در حالی که زنان مبارز و برابری خواه در کشورهای مترقی جهان تحت حمایت های دولتی و حتی در مسیر انجام وظایف رسمی دولتی، به تدارک مراسم و برنامه های شایسته برای ٨ مارس مشغولند، زنان مبارز ایران با ترس و دلهره از عواقب سنگین و مجازات بدون ملاحظه رژیم ولایی، با اجتماعی زیر زمینی و غیر رسمی با صدای عدالت، آزادی و برابری خواهی جهانی هم آوا میشوند. بسیاری از بانوان ایرانی نیز بی اطلاع از روز جهانی مختص به خود، در روزمرگی بسر میبرند. این امر باعث خلق پرسش های بسیاری در اذهان خواهد شد که دلایل این محدودیت، ریشه های ایجاد ضدیت، عدم آگاهی عمومی، نقش سازمانهای و تشکل های غیر دولتی و در کل مسبب اصلی بیگانه بودن ٨ مارس روز جهانی زن در ایران چیست؟
مجازات و مقابله دستگاه قضایی آخوندی با این دست روزها و فرهنگ ها با مجوز قوانین مجازات اسلامی و بدلیل تناقض با آموزه های دین اسلام به روشنی مشخص مینماید که فریاد “برابری انسانی” برای زن و مرد در تضاد با این آیین میباشد. با نگاهی گذرا به دیگر کشورهای همتای ایران در این زمینه نقطه اشتراک ساختار حقوقی بر اساس مذهب غیر قابل انکار است و اولین عامل ضد زن را در مذاهب خواهیم یافت. در قسمت های مورد ذکر این نوشتار تلاش بر این است که با بررسی عوامل ضد آزادی انسانی و برابری زن و مرد، دلایل سیستم ولایی را در به حاشیه راندن زن و توانایی های او در پیکره سیاسی، اجتماعی و تعالی انسانی را بیابیم.
جایگاه زن در ادیان
بنابر عقیده ویل دورانت ، دکتر گریشمن و برخی دیگر از صاحبنظران در عهد باستان و پیش از تسلط یافتن مردها بر زنان، دوران مادرشاهی حاکم بود ، آنها وظایف سنگینی برعهده داشته و بسیار قابل احترام بودند. مادرشاهی در تمدن های اولیه بشری (بین النهرین) نقش ویژه ای پیدا کرد و در همانجا نیز به سبب عوامل گوناگون به قاعده ای معکوس مبدل شد. زمانیکه مردها حاکمیت خود در جامعه و همچنین بر زنان را آغاز کردند، پیامبران هم پدیدار شدند و چون از زنان هیچ پیامبری دیده نشد، باعث شد که نبوت منحصراً به دست مردان بیافتد و دین ابزاری برای افزایش تسلط بر زنان شود.
در حکومت ماد و در آیین زرتشت، زنان جایگاه برابر و یا گاه برتری نسبت به مردان داشتند و لباس آنان شبیه پوشاک مردان بود و حجاب نداشتند. بنابر گفته «دیاکونف»، “دوران مادرشاهی با انقراض سلسله ی ماد به پایان رسید” و از قول کتزیاس (مورخ یونانی) می افزاید؛ “در حکومت ماد می توانستند مانند پسر وارث سلطنت او باشند.”
“زرتشت” که در دوران ماد و از میان آنان برخاست، آیین مزدایی را با حفظ حقوق زنان ترویج داد. شخصیت زن زرتشتی در آغاز و پایان جهان با مرد برابر و یکسان است. زناشویی در آیین زرتشت عملی مقدس به شمار آمده و از هر گونه تحقیر و نابرابری به دور است و مرد و زن پس از ازدواج در یک صف قرار می گیرد. ازدواج بر پایه تک همسری بوده و هیچ مردی حق ندارد با داشتن زن؛ همسر دیگری را برگزیند.
“کریستن سن”؛ خاورشناس دانمارکی می گوید؛ “رفتار مردان نسبت به زنان در ایران باستان همراه با نزاکت بود. زن چه در زندگی خصوصی و چه در زندگی اجتماعی از آزادی کامل برخوردار بود. در مورد آزادی در ازدواج هیچ چیزی مستندتر از رفتار خود زرتشت نسبت به دختر کوچکش پروچیستا نیست. بر اساس آموزه های کهن زرتشت، زن؛
حق مالکیت داشته و می توانست دارایی خود را مستقلا اداره کند.
می توانست ولی و قیم فرزندان خود باشد.
در صورت ناتوانی شوهر، به نام او امور را اداره نماید.
از شوهر بدرفتار خود به دادستان شکایت کند و او را سزا دهد.
شوهر حق نداشته بدون اجازه زن، دختر را شوهر دهد.
از نظر تعالیم اسلامی و سایر ادیان ابراهیمی، زن موجودی اصلاح ناپذیر و دارای نقص است که بر مبنای فلسفه خلقت از پهلوی چپ مرد(دنده)، خلق و برای خدمت و تسکین مرد آفریده شده است. در زمان ظهور “یهودیت”، نقش زنان به عنوان کالا و ابزاری جهت لذت مرد تقلیل یافته و گاه تا موجودی ناپاک و نجس تنزل پیدا می کند. یهودیان بر این باور بودند که موسی زنانی را که عادت ماهیانه داشتند ، از نزدیک شدن به رودخانه، چاه آب ، آشپزخانه ، مزرعه ، باغ و گله بر حذر داشته بود.
بر اساس لاویان از اسفار کتاب تورات در عهد عتیق، یهوا خطاب به موسی گفت؛ “به بنی اسرائیل بگو؛ اگر زن آبستنی فرزند پسر زایید تا هفت روز بمانند دوران قاعدگی، نجس می باشد و تا ٣٣ روز خونش تطهیر نمی شود اما اگر فرزند دختر باشد این میزان تا دو برابر افزایش می یابد.همچنین حق شهادت زنان در یهودیت بی ارزش بود و دختران اختیار جسم خود را نداشتند.
طبق تعالیم توارت ، خداوند به زن می گوید ” درد و حمل تو را تا حدی زیاد خواهم کرد که به زحمت اولاد خواهی زایید و اشتیاق تو به شوهرت خواهد بود، او بر تو مسلط خواهد شد” بنابراین وظیفه زن درخانواده، به زاییدن و علاقه به شوهر منحصر می شود.
در دین “مسیحیت” نیز و در کلیسای اولیه یا نامه های اول تیموتاوس و تیطس،‌ روی سخن با اسقف ها و کشیشان مرد است و در این میان از زنان اسقف و کشیش خبری نیست. در برخی از آموزه های مسیحیت حقوق زنان براساس موارد زیر بود؛
بر اساس دستور خداوند ” یک زن شوهردار نباید شوهرش را ترک کند، اگر چنین کند یا باید تنها بماند و یا آنکه دوباره با شوهرش آشتی کند. شوهر نیز نباید زن خود را طلاق بدهد.”(اول قرنتیان)
سر هر مرد، مسیح است و سر هر زن، شوهر اوست و سر مسیح هم، خداست (باب ١١ قرنتیان)
مرد نباید سر خود را بپوشاند چونکه او صورت و جلال خداوند است، اما زن جلال مرد است. (رساله ی پولس به قرنتیان٧:١١)
زنها نیز در هر مورد باید از شوهرهای خود اطاعت کنند(افسسیان٢۴-٢٣ :۵)
ای زنان از شوهران خود مانند خداوند اطاعت کنید (افسسیان ٢٢:۵)
زن برای مرد آفریده شد و باید مطیع او باشند. زن باید خانه نشین باشد و وظیفه او زایش است (قرنتیان / تیتوس)
در”بهائیت” نیز که معتقدند زن و مرد هر دو انسان و یکسانند، با اینکه زنان در حقوق اجتماعی از لحاظ تعلیم و تربیت، حق انتخاب کردن و انتخاب شدن و … برابرند، از حق انتخاب شدن در مجمع بیت العدل (مهم‌ترین مجمع روحانی بهایی) محرومند و در موضوع ارث نیز با مرد یکسان نیستند.
اما در”اسلام” حقوق و جایگاه زنان تا حدی متفاوت و به دلیل ارائه ی تفاسیر گوناگون، مقداری مبهم است. در دین اسلام نیز زنان ناقص العقل و ناتوان در مقابل مردان معرفی شده و حقوق نابرابری برای آنان در نظر گرفته شده است. هیچکدام از امامان و معصومین زن نبوده، دیه و شهادت یک زن نصف مرد ارزش دارد و زن در اسلام بیشتر موجودی برای آرامش و لذت مرد است.
در احادیث معتبر بخاری، مسلم و غزالی آمده است که رسول خدا به گروهی از زنان گفت؛ ” من هرگز مانند شما زنان ناقص در عقل و ایمان ندیده ام. یکی از زنان پرسید؛ ای رسول خدا نقص در عقل و ایمان ما چیست؟ او گفت؛ آیا مگر شهادت دو زن برابر شهادت یک مرد نیست؟ این دلیل نقص عقل شما است و اینکه شما زن ها در دوران قاعدگی نمیتوانید روزه بگیرید و عبادت کنید دلیل بر نقص ایمان شماست.”
در آیه ٣ سوره نسا آمده است که؛ “دو یا سه یا چهار همسر انتخاب کنید و اگر مى‏ترسید عدالت را (درباره همسران متعدد) رعایت نکنید، تنها یک همسر بگیرید، و یا از زنانى که مالک آنهائید(کنیزان) استفاده کنید.”
البته در آیه ١٢٩ سوره نسا تاکید شده که “مردان نمی توانند عدالت را در بین زنانشان رعایت کنند.”
در آیه ١١ سوره نسا صریحا می فرماید که “سهم ارث زن ، نصف مرد است و جق مادران در برابر پدر ، کمتر است”.(یک سوم / یک ششم)
بر اساس آیه ٣۴ سوره نسا مردان سرپرست زنانند به دلیل آنکه “خدا برخى از ایشان را (مردان) برترى داده وآنها از اموالشان خرج مى‏کنند، پس زنان درستکار فرمانبردارند و به پاس آنچه خدا (براى آنان) حفظ کرده اسرار (شوهران خود) را حفظ مى‏کنند. زنانى را که از نافرمانى آنان بیم دارید (نخست) پندشان دهید و (بعد) در خوابگاه‏ها از ایشان دورى کنید و (اگر تاثیر نکرد) آنان را ترک کنید یا در حد شرع آنان را بزنید، پس اگر شما را اطاعت کردند (دیگر) بر آنها راه بیشتری (براى سرزنش) مجویید.
بر اساس ذکره السیوطی در تفسیر النساء؛ ٣۴ ،آینده و رستگاری زن در اسلام در دستان شوهر و در گرو تمکین زن و راضی بودن شوهر از اوست. اما بر اساس آیه ١٢٨ همان سوره، ” اگر زنی از شوهرش بیم آن داشت که با وی راه مخالف و بد سلوکی پیش گیرد یا از او دوری گزیند، باکی نیست و در هر دو صورت مصلحت و سازگاری بنمایند”
از این دو ایه بر می آید، زمانیکه زن از بی وفائی شوهرش بیم دارد، قرآن به او دستور مدارا و سازش میدهد، اما وقتی مرد بیم از یاغی گری زنش ترس دارد، دستور نصیحت، راندن از بستر و سر انجام استفاده از زور را میدهد.
در آیه ١۴ سوره آل عمران (ترجمه ایت الله مشکینی)چنین آمده است؛ “محبت دنیا اعم از زنان و فرزندان، اموال فراوان از طلا و نقره، اسبان، چهارپایان، کشت و زرع، براى مردم (مردان) مزیّن و آراسته شده است” و نام زنان همپای مزارع، ثروت و چهارپایان به عنوان کالا و نعمتی برای مردان آمده است.
همچنین بر اساس آموزه ها و گفته های علی در نهج البلاغه زن اینچنین تعریف می شود؛
ای مردم، زنان از مردان پایین تر قرار دارند، زنها از ایمان و ارث و خرد کم بهره هستند که نقصان ایمان آنها به جهت نماز نخواندن و روزه نگرفتن در روزهای حیض و جهت نقصان خردشان است. در اسلام گواهی دو زن بجای یک مرد است و ارث آنها نصف مردان می باشد، پس از زنهای بد بپرهیزید و از خوبانشان بر حذر باشید و در گفتار و کردار پسندیده از آنها پیروی نکنید تا در گفتار و کردار نا شایسته طمع نکنند” (خطبه ٨٠ نهج البلاغه)
از اسناد و دلایل ذکر شده در بالا به روشنی مشخص است که زن در ادیان جایگاهی کمتر از مرد و کاملا تحقیر آمیز معرفی شده است. پوشیده نیست که زن ستیزی جمهوری اسلامی و جامعه تحت سلطه سیاسی، فرهنگی اش در ساختار مذهبی اش ریشه دارد. در ادامه به ٨ مارس در ایران و دلایل بیگانگی این روز در فرهنگ فعلی خواهیم پرداخت.

منابع بخش نخست:
سرزمین آفتاب / زن در دین زرتشت
دیاکونوف / تاریخ ماد
ارزش زن در مسیحیت / khodayemasih.blogfa,I
زن ، حقوق و مکان اجتماعی او در اسلام / فهیم آزاد
سیمای زن در نهج البلاغه / مینو جاوید
مبانی انسان شناسی / محمود روح الامینی
تفسیر ایت الله مشکینی/ الاهی قمشه ای / همدانی از قرآن

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)