مدارک جفری رابرتسون معتبرترین مدارک مورد استناد دادگاه بوده است

روز پنجشنبه ۱۹اسفندماه ادامه محاکمه حمید نوری متهم به مشارکت در قتل عام هزاران زندانی سیاسی در زندان گوهردشت در سال ۶۷ ادامه یافت. در این جلسه دادگاه که هفتاد و سومین جلسه محاکمه حمید نوری بود، قاضی جفری رابرتسون وکیل برجسته بین‌المللی از انگلستان به ادای شهادت پرداخت. درحقیقت مدارک ارائه شده از سوی قاضی رابرتسون تاکنون به عنوان معتبرترین ادله مربوط به قتل عام در سال ۶۷ به دادگاه بوده است.

مصاحبه جفری رابرتسون با ۴۰شاهد قتل عام

قاضی رابرتسون برای دادگاه توضیح داد که با حدود ۴۰ نفر از نجات یافتگان اعدام‌های تابستان ۶۷ و تعدادی از بازماندگان اعدام شدگان ۶۷ برای تهیه گزارش خود مصاحبه داشته است. او به پرسش دادستان‌ها و وکلای مدافع متهم در باره تعداد و دفعات مصاحبه شونده‌ها پاسخ داد.

قاضی جفری رابرتسون در مورد صحت حکم یا فتوای خمینی  در مورد قتل عام ۶۷ گفت: من به هیچ وجه هیچ شکی در صحت فتوای خمینی مبنی بر دستور اعدام زندانیان و مخالفان جمهوری اسلامی ندارم. این فتوا با کینه بخصوصی صادر شده است.

این فتوا در خاطرات آیت الله منتظری مرد شماره دو حکومت ایران نیز آمده است. او یک فرد ناراضی در داخل هیأت عالی کشور و مخالف این اعدام‌ها بود.

عبدالکریم موسوی اردبیلی که خود قاضی القضات بود نیز به این فتوا اشاره می‌کند. او می گوید که این فتوا را مستقیما از خمینی گرفت.

قاضی جفری رابرتسون در باره ماهیت اعدام‌ها چنین گفت: زمانی که از دو زندان گوهردشت و اوین صحبت می‌شود، مدارک قوی وجود دارند که وحشتناک‌ترین صحنه‌ها در آنها رخ داده است. با در نظرگرفتن تحقیقاتی که من کردم و روایت شاهدان، هیچ شکی ندارم که اعدام ها در دو موج اتفاق افتاده‌اند.

درباره؛

حمید نوری در مواجهه با اسناد انکار ناپذیر وکیل مجاهدین به تله افتاد!

دو موج اعدام در سال ۶۷

هیچ شکی ندارم که در موج اول تعداد بیشتری اعدام شدند. موج اول مورد توجه عموم هم قرار گرفت و در مورد مجاهدین بود. زنان زندانی مرتد را پنج بار در روز شلاق زدند. ولی مردان زندانی مرتد، محکوم به اعدام شدند.

قاضی جفری رابرتسون در مورد دلایل صدوم حکم قتل عام توسط خمینی گفت؛ نخست خشم خمینی از این بود که مجبور شد در جنگ ایران و عراق اعلام آتش بس کند، او در مورد آن گفته بود که ای کاش به جای قبول آتش بس جام زهر نوشیده بود.

دوم، قصد رژیم برای از بین بردن تمام مخالفان خود و سرانجام وقوع عملیات مرصاد یا فروغ جاویدان بود.

برنامه ریزی برای اعدام

دادستان از قاضی جفری رابرتسون پرسید که شما در گزارش خود بر مبنای چه شواهدی نظر می‌دهید که اعدام‌ها از چند هفته قبل برنامه ریزی شده  بودند.

شاهد در پاسخ گفت؛ مدارکی وجود داشت که پرونده های [زندانیان] طرفدار مجاهدین را [از قبل از اعدام ها] آماده می‌کردند. در یکی از زندان ها از کد یا رنگی مثل قرمز برای زندانیانی که باید اعدام شوند، استفاده می کردند.این اعدام ها قرار بود در زمان مناسب انجام شود. این زمان مناسب، فروغ جاویدان بود… جلسه ای در ژانویه۱۹۸۸ برای آمادگی اعدام مجاهدین تشکیل شده بود .این جلسه راه را باز کرد که زندانیان مجاهد را اعدام کنند. این عمل آنها [اعدام ها] مسلما نیاز به هماهنگی قبلی داشته است. این برنامه [انجام اعدام ها] حداقل چند هفته قبل از انجام آن برنامه ریزی شده بود.

نحوه اعدام زندانیان

قاضی جفری رابرتسون در مورد نحوه اعدام زندانیان قتل عام شده گفت: براساس تحقیقات من مدارکی وجود دارد. دادگاه هایی که در این زندانها اجرا می شد، مانند دادگاه هایی که ما می شناسیم، نبود. زندانیان را صدا می زدند و از آنها می پرسیدند که آیا هوادار مجاهدین هستند یا نه… بعد آنها را به به صف کرده و به حسینیه زندان می بردند. آنها بعدا زندانیان اعدام شده را در کامیون های یخچال دار، شبانه به قبرستان ها حمل می کردند.

قاضی جفری رابرتسون ضمن تأکید بر ماده هشت و نه قانون آی سی سی – قانون امور دادگاه های بین المللی جنایت علیه بشریت – اعلام کرد: این اعدام ها قطعا نسل کشی بوده است. من در این مورد در کتابم نوشته ام. اما نسل کشی جزو موارد اتهامی این دادگاه نیست.

مسئولیت کیفری  مشارکت کنندگان در قتل عام

این [اعدام های تابستان ۶۷] یک جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت بوده است.

رابرتسون در مورد مجازات افرادی که در این اعدامها مشارکت داشتند گفت؛ من در گزارشم به مسئولیت کیفری صادرکنندگان و اجراکنندگان این اعدام ها اشاره کرده ام. در اینجا مسئولیت فردی و شخصی هم در کار بوده است. نه فقط دستوردهندگان بلکه هر شخصی که در وقوع اعدام شرکت داشته، مسئول است. این موضوع محدوده وسیعی را در برمی گیرد و جنایت علیه بشریت است.

در گزارش رابرتسون به این نکته مهم پرداخته شده که در وقایعی مانند اعدام های سیاسی سال ۶۷ نه تنها عده‌ای بخاطر عقیده سیاسی و مذهبی خود کشته شده‌اند، بلکه خانواده های آنها نیز در بی خبری از وضعیت این زندانیان، تحت شکنجه دولتی قرار گرفته و صدمات روحی و جسمی به آنها وارد شده و به همین علت حق درخواست غرامت از دولت را دارند.

نکته مهم دیگر در مورد گزارش رابرتسون آن است که نشان می دهد جنایت علیه بشریت هرگز شامل مروز زمان نمی شود و امید و امکان دادخواهی برای خانواده های قربانیان و جامعه وجود دارد.

جلسه بعدی دادگاه حمید نوری روز سه شنبه هفته آینده بیست و چهارم اسفند ۱۴۰۰، پانزدهم مارس ۲۰۲۲ با شهادت پیام اخوان، وکیل ایرانی- کانادایی و فعال حقوق بشر برگزار خواهد شد.

در باره جفری رابرتسون؛
جفری رابرتسون، وکیل دادگستری، بنیانگذار و رئیس دفتر حقوقی دولتی در لندن است. وی در شماری از کشورهای دنیا سمت مشاور و نماینده حقوقی در پرونده‌های مهم حقوقی در زمینه‌های قانون اساسی، حقوق بشر، حقوق بین‌الملل و قوانین کیفری را برعهده داشته و نخستین رئیس دادگاه استیناف دیوان بین المللی کیفری سازمان ملل متحد در سیرالئون بوده است.