گزارشی از فقر و نداری و رابطه آن با جنبش و ایستادگی

فیلم جوکر اثر تاد فیلیپس اکران ۲۰۱۹ مبین این واقعیت است که: «تاب آوری جوانان و اقشار سرخورده تا حد مشخصی است. از آن مرحله به بعد این قشر دیگر دلیلی برای سکوت نمی بیند و اقدام به واکنش می کند. اخبار آسیب‌های اجتماعی و نیز گزارش‌های کوچک شدن سفره مردم و حذف مواردی چون گوشت و مرغ، به مثابه شمارش معکوس و زنگ خطر است».

این بخشی از گزارش روزنامه مستقل با نام صدای فراموش شدگان را بشنویم بود که این جا آوردیم.

فقر و نداری و گرسنگی و بی عدالتی بدیهی‌ترین دلیل برای خشم مردم و عصیان جامعه علیه طبقه حاکم است. اگر تا یک سال پیش صحبت از شکاف بین دولت و ملت بود و یا بحث فاصله طبقاتی بود، امروز صحبت از چنین پدیده‌یی ساده سازی و سطحی نگری است. چون آن چه در جامعه می گذرد شکاف و گسل است. شکافی که دیگر ترمیم پذیر نیست و نیاز به انقلاب و قیام را به یک ضرورت تبدیل کرده است.

درباره؛ فقر بیشتر بخوانید

برجام از اولویت حکومت خارج می شود تا ایرانیان در باتلاق فقر بیشتر فرو روند

زنگ خطر پایان فرصت

این واقعیتی است که روزنامه‌های حکومتی نیز متوجه آن شده‌اند.

روزنامه مستقل در مطلب مورد اشاره فوق در جای دیگر با اشاره به گزارشی که در آن تصریح شده بود که میزان زباله ماهانه در تهران از سال ۹۸ تاکنون حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ تن کاهش داشته است، می نویسد: «گرچه شاید از نگاه مسئولین این رویداد تابع عوامل دیگری چون تغییر الگوی مصرف باشد اما به مثابه زنگ خطر برای جامعه ایران است».

این روزنامه سپس با اشاره به آمار دو میلیون و ۴۹۶ هزارنفره جویندگان کار در تابستان امسال که موفق به یافتن کار نشدند نوشت: «کوچک شدن ظرفیت اقتصاد ایران و به تبع آن بیکاری و تورم و در نهایت کوچک شدن سفره مردم، هشداری برای مسئولین اقتصادی و سیاسی کشوراست».

الهام از جوکر یا الهام از کف جامعه؟

نویسنده مقاله روزنامه مستقل با وحشت از وقایع آبان ۹۸ یاد می کند و یادآور می شود که من قبلا چنین هشداری داده بودم: «نگارنده در نیمه آبان سال ۹۸ و پس از اکران فیلم جوکر در اروپا و آمریکا در  مقاله‌ای با عنوان «روایت فراموش شدگان» ظهور چنین افرادی در ایران و نیز برخی وقایع که چند هفته بعد رخ داده را متذکر شدم».

مستقل سپس چنین نتیجه گیری می کند که: «امروزه در عصر تکنولوژی جامعه و مخصوصا جوانان از تغییرات و پیشرفت‌های اقتصادی کشورهای همسایه به راحتی آگاه می‌شوند. برای بسیاری از اقشار جامعه سوال شده است چگونه دو کشور در یک منطقه (منظور عربستان و ایران) که یکی از بیشترین منابع خدادادی برخوردار است حتی توانایی تولید یک کارت ملی را ندارد؟! و دیگری هر روز به یک موفقیت اقتصادی دست پیدا می‌کند؟».

و به این جمع بندی می رسد که با توجه به آغاز شمارش معکوس جنبش گرسنگان؛ «لازم است تا پیش از پایان این شمارش با اصلاحات اقتصادی و اقدامات اساسی و تاثیرگذار مانع از بروز پدیده‌هایی چون شورش‌های بیکاران و گرسنگان شویم!». [خودسوزی همسر یک کارگر شهرداری دهدشت در تنگنای فقر و نداری]

فقر پنهان و تهدید عیان

روزنامه ستاره صبح نیز در روز دوشنبه ۲۶مهر به موضوع فقر و گرسنگی پنهان درجامعه ایران پرداخت.

این روزنامه «منشأ گرسنگی پنهان را سبد غذایی نامناسب خانوار در جامعه عنوان کرد و یادآور شد: در این رابطه می‌توان اشاره کرد به مصرف سرانه شیر در ایران که مصرف سالانه آن حدود ۷۰ لیتر است در حالی که این رقم در کشورهای توسعه یافته بالغ بر ۳۰۰ تا ۳۵۰ لیتر می‌شود؛ همچنین می‌توان به مصرف کم ماهی و آبزیان اشاره کرد که مصرف سرانه آن در ایران سالانه کمتر از ۸ کیلوگرم و در کشورهای توسعه یافته و اروپایی بیش از ۲۲ کیلوگرم در سال است».

البته باید به این واقعیت اشاره کرد که آمارهای این روزنامه نه مال امروز که مربوط به شرایط قبل از کروناست. امروز وضعیت تغذیه در ایران به شدت وخامت بارتر شده است.

 با توجه به چنین شرایطی است که در آستانه آبان ماه تمام رسانه‌های حکومتی از رشد پدیده فقر و نداری و تهدید امنیتی آن با اشاره به فیلم جوکر سخن می گویند.

کابوس آبان دیگر برای حکومت

عباس عبدی یکی از تحلیل‌گران باند مغلوب پس از قیام آبان ۹۸ و کشتار بی رحمانه جوانان توسط خامنه‌ای در ۵ آذر ۹۸ نوشته بود: «در این اتفاقات تعداد زیادی از مردم درگیر ماجرا می‌شوند چه به آن‌هایی که خسارات مادی وارد شده است، چه کسانی که خسارات جسمی، روحی و روانی دیده‌اند، درگیر می‌شوند. کم کم این مسائل در خاطره تاریخی مردم ذخیره می‌شود تا جایی که به قطع روابط کامل منجر خواهد شد؛ بنابراین در این اتفاقات خسارات مستقیم مادی در حاشیه است و مسائل سیاسی و روانی و سپس تبعات غیرمستقیم مادی بلندمدت و جدی خواهد داشت».

بنابر این جامعه با داشتن حافظه تاریخی از وقایع دهه ۶۰ و جنبش‌های  اعتراضی دهه ۷۰ و ۸۰ و بخصوص دو قیام سراسری ۹۶ و ۹۸ خود را برای ورود به فاز نوینی از جنبش و قیام آماده می‌کند. از نظر مردم و میلیون‌ها جوان ناراضی و بیکار این جنبش دیگر راهی به عقب ندارد. محکوم به پیروزی و تعیین تکلیف است. این را نیروهای حکومت بیش از دیگران فهم کرده‌اند. چنانکه  روزنامه مستقل از زبان جوکر می گوید دیگر دلیلی برای سکوت باقی نمانده است.