روز همه‌پرسی جمهوری اسلامی است و قرار بود در پایان این روز با باز کردن جعبه‌ آراء، هدیه الله به مستضعفان روی زمین تحقق یابد!

در اساطیر یونان زئوس،‌ ششمین و کوچکترین فرزند کرونوس(زمان) و رئا است. کرونوس به سبب ترس از نفرین پدرش اورانوس (آسمان) عادت داشت تمام فرزندان خود را ببلعد، اما در هنگام تولد زئوس، مادرش او را در کوهی مخفی کرد و در عوض، سنگی را قنداق گرفت و به کرونوس داد تا ببلعد. زئوس که بزرگ شد به تدبیر مادر بزرگش گایا (زمین) گیاهی به کرونوس داد و او تمام فرزندانی که بلعیده بود را بالا آورد. در نبرد بزرگی که درگرفت، پرومتئه، فرزند یکی از تیتانها در صف زئوس ایستاد. بعد از این نبرد بود که بنا به اساطیر، پرومتئه مرد را از گل آفرید و او را به شکل خدایان صورت داد. هدیه ویژه‌ای نیز برای او در نظر گرفته بود: پاره‌ای آتش را از نزد خدایان دزدید تا آن را به انسان هدیه کند. به کیفر چنین کاری پرومتئه در کوه‌های قققاز به بند کشیده شد تا هر روز کرکسی جگر او را بدرد. اما کیفر انسان چه بود؟ هدیه زئوس برای انسان جعبه‌ای بود که وقتی پاندورا،‌ همسر انسان آن را گشود، از درون آن تمام بلایای طبیعی و بشری آزاد شدند. اگرچه متن اسطوره‌ها در اینباره مختلف هستند، اما کم و بیش معنای یکسانی افاده می‌کنند.

جعبه پاندورائی که دوازده فروردین چهل و اندی سال پیش گشوده شد، تمام یا بیشتر مصائب و بلاهای بشری را که ممکن بود، بر سر ملت خواب‌زده ایران آورد. تقصیری هم البته متوجه این ملت خواب‌دیده نبود زمانی که روشنفکر متوهمی مانند فوکو از «معنویت سیاسی» در ایران گفت و انقلاب ایران را «روح جهان بی‌روح» نامید، عبارتی که مستقیما از مارکس وام گرفته بود. روشنفکران وطنی مانند شایگان نیز کورمال کورمال آنان را دنبال می‌کردند و آموزه‌هایی که در مکتب هانری کربن آموخته بودند، لباسی اجتماعی پوشاندند و آن را تبدیل به آموزه‌ای مربوط به «امر عمومی» کردند و از اصالت خویش سخن گفتند. خواب‌دیدگانی مانند آل‌احمد نیز انگار کشف محیرالعقولی کرده باشند،‌ از غرب‌زدگی گفتند و منادی زنده کردن خویشی شدند که سالیان دور در اعماق تاریخ مدفون شده بود. اما دریغ، او نمی‌دانست که این خویشی که مربوط به دوران ماقبل مدرن است، مار مرده‌ای است که اگر به بازار بغداد آورده شود،‌ افعی خواهد شد که مارگیر را هم خواهد بلعید. بارها و بارها باید آخرین سطور کتاب اسطوره دولت کاسیرر را خواند، جایی که هشدار می‌دهد تیامات، آن بی‌نظمی آغازین که جهان از پیکره او آفریده شده، هر لحظه ممکن است زنجیر‌های خرد را پاره کند و جهان را دوباره در بی‌نظمی آغازین فروبرد،‌ همان تلاشی،‌ بی‌نظمی و پتیارگی که امروزه در ایران شاهد مستقیم آن هستیم.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)