قاچاق روزانه ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل بهانه یا دلیل آلودگی هوا؟
مصرف مازوت در ایران، به دو دلیل محدودیت صادرات به دلیل آلودگی بیش از حد و انباشت ۱۵ میلیارد لیتر مازوت، کمبود گاز برای نیروگاهها به دو دلیل افزایش مصرف در زمستان و افزایش صادرات برای کسب درآمد ارزی، در حالی این روزها بر شدت آلودگی هوای کلانشهرهای کشور افزوده، که از سوی دیگر خبر می‌رسد روزانه ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل از ایران قاچاق می‌شود. چرا نظام در این برهه، مجدد موضوع قاچاق گازوئیل را طرح می‌کند؟
این روزها بحث بر سر آلودگی هوای تهران و دیگر کلانشهرهای کشور داغ است. بازار تکذیب و انکار و تایید و برون‌ریزی اخبار سری نظام نیز تابعی از همین معادله است.
در میانه آشفته‌بازاری که به دلیل شدت‌یافتن آلودگی هوای کلانشهرها و تلفات انسانی آن، به راه افتاده، خبر قاچاق روزانه ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل از کشور بر روی دایره ریخته شد.
ادعای قاچاق ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل!
شرق در روز سه‌شنبه ۱۶ دی به نقل از احسان هوشمند، «پژوهشگر مطالعات قومی» خبر از قاچاق روزانه ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل از کشور داد.
شاید در نگاه اول به نظر برسد که انتشار این خبر در بحبوحه آلودگی هوای ناشی از مصرف مازوت در نیروگاهها، می‌خواهد راه حلی برای حل بحران آلودگی هوا ارائه دهد.
اما نگاهی ریزبینانه به انتشار این خبر حاکی از آن است که سناریوی دیگر در حال رقم خوردن است و آب آلودگی هوا در حال گل‌آلود‌شدن است تا نظام ماهی دیگری از این آب صید کند.
متهم‌کردن یک سازمان بین‌المللی!
شرق ابتدا با متهم‌کردن سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) به اینکه «پشت ماجرای آلودگی هوای تهران» است، ابتدا آب را گل‌آلود می‌کند.
سپس به نقل از هوشمند مدعی می‌شود که تفاوت قیمت گازوئیل در داخل کشور (۶۰۰ تومان به نرخ آزاد) و خارج از کشور و در کشورهای همسایه (۶ هزار تا ۲۰ هزار تومان) باعث شده تا گازوئیل به خارج از کشور قاچاق شود. دلیل این قاچاق علاوه بر ارزان‌بودن همچنین «فقدان نظارت» اعلام می‌شود.
در ادامه این ادعا بر روی دایره ریخته می‌شود که «اگر نظارتی از سوی نهادهای نظارتی وجود داشت و … حتی اگر ۵۰ درصد از این سوخت قاچاق‌شده را می‌توانستیم به کشور باز‌گردانیم، در سال شش میلیارد دلار به کشور برگردانده می‌شد.» (رقمی بیش از بودجه عمرانی کشور)
تا بدینجا گمان می رود که شرق و هوشمند از موضع دلسوزی برای منابع سوختی و ارزی کشور این آمار را اعلام می‌دارند و خواهان مقابله با قاچاق گازوئیل هستند. اما زمانی که تلاش می‌کنند تا آلودگی فعلی هوای کلانشهرها را به قاچاق روزانه ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل ربط دهند، سناریوی آنها برملا می‌شود.
۲ سوال
در اینجا این سوال مطرح می‌شود آیا دلیل مصرف مازوت در نیروگاهها و صنایع کشور، نبود یا کمبود گازوئیل، گران بودن و یا قاچاق آن است یا آنچنانکه مسئولان ذیربط می‌گویند انباشت ۱۵ میلیارد لیتر مازوت با درصد آلایندگی بسیار بالا که از ابتدای سال ۲۰۲۰ صادرات آن متوقف شده است؟!
همچنین این سوال که اگر قاچاق گازوئیل صورت نگیرد و از گازوئیل که آلایندگی آن به نسبت مازوت کمتر است، در صنایع و نیروگاهها استفاده شود، آنگاه تکلیف ۱۵ میلیارد لیتر مازوتی که روی دست نظام مانده چه می‌شود و با توجه به اینکه نظام امکان صادرات آن را ندارد، باید این میزان مازوت را در کجا به مصرف برساند؟!
به عبارت دیگر صورت‌مسئله نظام در حال حاضر، مصرف به هر قیمت مازوت انباشت‌شده در نیروگاهها و صنایع ولو به قیمت جان شهروندان است.
در روز یکشنبه ۱۴ بیژن زنگنه وزیر نفت نظام به صراحت اعلام کرد: «ما مایل نیستیم مازوت مصرف شود، اما چاره‌ای جز تحویل مازوت به نیروگاهها نداریم».
اصل ماجرا چیست؟
بنابراین نباید این نکته را از نظر دور داشت که موضوع قاچاق روزانه ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل در این وهله برای درمان درد آلودگی هوا طرح نمی‌شود و در پشت آن هدف دیگری خوابیده است؛ شاید بتوان گفت طرح قاچاق گازوئیل بهانه‌ای برای گران‌کردن گازوئیل جهت جبران کسری بودجه است.
دلیل این ادعا، افزایش صادرات گاز به کشورهای همسایه از جمله عراق است که پیش از این به میزان ۹۰ درصد کاهش یافته بود و طبیعتا در آغاز فصل سرما که مصرف گاز در داخل کشور به شدت افزایش می‌یابد، نمی‌بایست صادر شود. همچنین مصرف گاز به نسبت مازوت و حتی گازوئیل آلودگی بسیار کمتری ایجاد می‌کرد.
اما نیاز نظام به ارز حاصل از صادرات گاز، همچنین توافق نظام با عراق بر سر پرداخت بخشی از بدهی چند میلیارد دلاری عراق، ناشی از صادرات گاز به این کشور، این موضوع را برجسته می‌کند که نظام به شدت نیاز به ارز ناشی از صادرات نیاز دارد تا کسری بودجه‌اش را جبران کند.
یک دلیل دیگر
از سوی دیگر رقم ادعایی شگفت‌انگیز ۱۵ میلیون لیتر قاچاق روزانه گازوئیل نیز سناریوی نظام را شک‌برانگیزتر می‌کند. نیاز به نگاهی ژرف نیست تا بتوان فهمید که این میزان قاچاق گازوئیل، از معابر و گذرگاه‌های مرزی با گالن‌های کوچک و توسط سوخت‌بران نه مقدور است نه ممکن.
به عبارت دیگر قاچاق این میزان سوخت تنها و تنها، توسط یا به پشتیبانی ارگان‌های قدرت نظام، مانند سپاه پاسداران، به عنوان بخشی از معادله «دورزدن تحریم‌ها» مقدور است در جایی که سوخت‌بران خرد، برای فروش چند ده لیتر سوخت، در مرزها آماج گلوله‌های سپاه قرار می‌گیرند.
رسانه‌های نظام در آبان ۱۳۹۹ لاجرم اذعان کردند که « بیش از ده‌ها میلیون لیتر گازوئیل و نفت سفید یارانه‌ای»، «از مبادی رسمی با استفاده از اسناد مهردار»، با ارزش «صدها میلیارد تومان» «به کشورهای همسایه قاچاق» می‌شود.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.