در چهل سال گذشته قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای یا با اشغال یا با مداخله، نگذاشتند مردم افغانستان رنگ آرامش و پیشرفت را ببینند. چنین شد که در سایۀ جنگ و خشونت، به ایران پناه آوردند و البته ایرانیان نیز به گواه تاریخ، به شایستگی آنها را پذیرفتند و وارد تعاملات انسانی، اجتماعی و اقتصادی خویش کردند. اکنون که می‌نگریم بخش بزرگی از اقدام‌های عمرانی این چهاردهه در ایران، با همت و زحمت مهاجران انجام شده است؛ وقتی جمعیت جوان ایران به دانشگاه رفت و ایرانیان دچار کمبود نیروی کار برای کارهای سخت و طاقت‌فرسا شدند، مهاجران این کمبود را جبران کردند.

اگر بسترسازی حقوقی و قانونیِ نهادهای متولیِ دولتی برای ادغام مهاجران و پناهندگان در جامعه ایران و مشارکت سرمایه‌های اقتصادی و انسانی آنها در همه عرصه‌ها ناکارآمد و بلاتکلیف نبود، امروز بخش اعظم آنها شهروند ایران شده بودند. در حالی که در اغلب کشورها پس از چند سال، وضعیت حقوقی مهاجران روشن شده و به عنوان شهروند در جامعه میزبان ادغام می‌شوند، ما اکنون در ایران با مهاجرانی از افغانستان روبه‌رو هستیم که چهل سال است در ایران زیست می‌کنند و ده‌ها سال نیرو و جوانی خود را در خدمتِ اقتصادِ کشور به کار گرفته‌اند، اما همچنان از بخش اعظم حقوق قانونیِ یک شهروند محرومند و در بسیاری مواقع مورد ظلم و بی‌عدالتی و رفتارهای خلاف اخلاق و قانون قرار می‌گیرند و امکان تظلم‌خواهی نیز ندارند.

در چهار دهه حضور افعانستانی‌ها در ایران، جامعه میزبان و مهاجران و پناهندگان خدمات متقابلی انجام داده و در دوره‌های طولانی، زیست همدلانه‌ای را تجربه کرده‌اند؛ از حضور افغانستانی‌ها در جبهه‌های جنگ ایران و عراق تا سرمایه‌گذاری ۱۵۰ میلیون دلاری آنان در ۴ ماه نخست سال جاری در بخش‌های مختلف اقتصادی از یک سو، راه‌اندازی کمپین‌های مختلف از سوی جامعه مدنی ایران برای حمایت از مهاجران و حقوق زنان و کودکان به‌ویژه حق تحصیل آنها از سوی دیگر، نمونه‌هایی از این خدمات است.

متاسفانه از روزهای پایانی تابستان بدین‌سو، شاهد شکل‌گیری جریانی علیه مهاجران افغانستانی هستیم که با فرافکنی و بزرگ‌نمایی و انتشار مطالب خلاف واقع و نیز گاهی با رفتارها و گفتارهای نژادپرستانه کوشش می‌کنند مهاجران را عامل مشکلات معیشتی و امنیتی جامعه معرفی کنند و تاثیری منفی بر افکار عمومی بگذارند.

 فقدان آمار دقیق از تعداد مهاجران در ایران دستاویزی برای ارائه اطلاعات دروغ و خبرهای ساختگی و جوسازی‌های غیرمنطقی شده است. به‌طوری که برخی رسانه‌ها ایران را مهاجرپذیرترین کشور در سطح جهان و تعداد مهاجران را تا ده میلیون هم برآورد کرده‌اند و هشدار می‌دهند که ایران در آستانه تسخیر توسط افغانستانی‌ها و تغییر تعادل جمعیتی است. در حالی که بر اساس سالنامه مهاجرتی ایران ۱۴۰۱، ایران بیست‌وسومین کشور مهاجرپذیر است. همچنین طبق آمار کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR)، ۸.۲ میلیون افغانستانی در ۱۰۳ کشور جهان از جمله ایران و پاکستان مهاجرند، که از این تعداد فقط ۱.۶۲ میلیون نفر در دو سال گذشته از افغانستان خارج شده‌اند. بنابراین، آمار کمیساریای عالی پناهندگان ‌در ایران، که تعداد مهاجران در ایران را ۴.۵ میلیون نفر و وزیر کشور دولت جمهوری اسلامی ایران، که مجموع کل مهاجران افغانستانی را نزدیک به پنج میلیون نفر اعلام می‌کنند، منطقی به نظر می‌آید. این رقم، تعداد قابل توجهی است اما در جمعیت ۸۵ میلیونی ایران، کمتر از ۶ درصد را در برمی‌گیرد که نمی‌تواند عامل به وجود آمدن گرانی‌ها، تورم، بیکاری، تشدید بحران‌های زیست‌محیطی مانند کمبود آب و خشکسالی و خطرات امنیتی و به‌طور کلی ناکارآمدی دولت در زمینه مهار بحران‌های ملی، اقتصادی، معیشی و امنیتی جامعه باشد؛ بحران‌هایی که از سال‌ها پیش و قبل از ورود مهاجران جدید در ایران وجود داشت و حتی قبل از حاکمیت دوباره طالبان، موجب بازگشت بخشی از مهاجران به افغانستان شد.

باید توجه داشته باشیم که مهاجران در ایران تنها مصرف‌کننده نیستند؛ آنها در بخش‌هایی مانند کشاورزی‌‌، ساختمان‌سازی و خدمات شهری، در سخت‌ترین شرایط‌کاری با دستمزدهای پایین، بدون حمایت‌های قانونی و بیمه و بازنشستگی، کار می‌کنند و همواره سهمی از بار فعالیت‌هایی را به دوش می‌کشند که در ایران برایش نیروی کار نیست. آنان برای استفاده از خدمات و امکانات جامعه، از آموزش گرفته تا بهداشت و درمان و حمل‌ونقل، هزینه می‌پردازند که گاهی این هزینه‌ها بالاتر از هزینۀ پرداختیِ شهروندان ایرانی است. ضمن آن‌که، مهاجران برای دریافت ویزا، کارت آمایش، کارت سرشماری، کارت کار، تمدید اسناد و مدارک خود و صدور برگه تردد (با توجه به ممنوعیت حضور اتباع و مهاجران در ۱۶ استان و بسیاری از شهرهای کشور) سالانه مبالغ بسیاری به دولت ایران می‌پردازند.

از سوی دیگر نظام حقوقی ایران، از مهمترین مانع‌ها و چالش‌های مهاجران برای ادغام آنان در جامعه میزبان است و موجب از دست دادن فرصت‌ها و امکان تحرک اجتماعی و طبقاتی مهاجران و نهایتاً به حاشیه رانده شدن سیستماتیک، افزایش آسیب‌پذیری و تراکم آنان در حاشیه شهرهای بزرگ شده است. به‌طوری که امروزه، با گذشت بیش از چهل سال، با مهاجران نسل اول و دومی روبه‌رو هستیم که هنوز تابعیت ایران را کسب نکرده‌اند و یا برای کودکانی که از مادر ایرانی و پدر افغانستانی متولد شده‌اند،‌ شناسنامه صادر نمی‌شود. همچنین مهاجران مشکلات بسیاری مانند محدودیت‌های قانونی در زمینه مالکیت اموال منقول و غیرمنقول، افتتاح حساب بانکی، خرید سیم‌کارت، ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس و غیره دارند که مانع  بهره‌مندی آنان از حقوق اساسی انسانی می‌شود. درواقع فقدان بستر حقوقی و قانونی روشن برای مهاجران، زندگی آنان را سخت‌ کرده و زمینه‌ساز سوءاستفاده از آنها شده و پیگیری‌های قانونی در صورت بروز جرم نسبت به آنان را نیز دشوار کرده است.

با توجه به شرایط امروز جامعه، امضاکنندگان این بیانیه، به عنوان بخشی از افکار عمومی جامعه، شکل‌گیری و هدایت جریان‌هایی را که برای حل مسئله مهاجران بر طبل خشونت، نفرت‌پراکنی و تبعیض می‌کوبند، یک عقب‌گرد فاجعه‌بار برای جامعه ایران و نافی حقوق و ارزش‌های بنیادین انسانی و مدنی دانسته، و بر رعایت کرامت انسانی و حقوق مهاجران طبق اصول اخلاق ایرانی، ارزش‌های معنوی و حقوق بین‌المللی تاکید می‌کنیم. بر این ‌اساس اعلام می‌داریم:

۱. با توجه به پیوستن ایران به کنوانسیون ۱۹۵۱ سازمان ملل، انتظار می‌رود دولت جمهوری اسلامی ایران در راستای عمل به تعهدات خود، رسیدگی به وضعیت پناهندگان و مهاجران را از طریق سیاست‌گذاری‌های کلان و با تدوین و تصویب قوانین به‌روز و کارآمد و با جلوگیری از انباشت آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها و مقررات در نهادهای مرتبط با امور مهاجران (که امکان برخورد سلیقه‌ای با مهاجران و پناهندگان را افزایش می‌دهد)، در صدر اولویت‌ها و سیاست‌های مهاجرتی خود قرار دهد تا تکلیف شمار فراوان مهاجران مشخص شود. قوانین و موانع حقوقی و کاستی‌های اجرایی سیستم فعلی، سبب پیچیده و مبهم شدن شرایط کنونی و آینده مهاجران شده است. تحول در سیستم کنونی (شامل شفافیت و فراگیری در قانون و قاطعیت و کارآمدی در اجرا) سبب تعیین تکلیف مهاجران موجود و متقاضیان آینده و کاهش ابهامات و تنش‌های احتمالی می‌شود. این امر همچنین زمینه‌های رعایت حداکثری حقوق پناهندگان و مهاجران و امکان جذب و استفاده از ظرفیت‌های مهاجران متخصص و تحصیل‌کرده را فراهم می‌کند. برخلاف تصور عمومی و نگاه فرادستیِ بخشی از جامعه به مهاجران، افراد تحصیل‌کرده و متخصصان زیادی در میان آنها وجود دارند که ما نتوانسته‌ایم از ظرفیت‌شان استفاده کنیم.

۲. انتظار می‌رود مسئولان دولتی وظیفۀ شفاف‌سازی، روشنگری افکار عمومی، جلوگیری از انتشار اخبار کذب و مقابله با مهاجرستیزی و دوقطبی‌سازی جامعه را به صورت جدی به انجام رسانند.

۳. جامعه جهانی به‌ویژه سازمان ملل متحد و بازیگران موثر و بین‏المللی را به انجام تعهدات و در پیش گرفتن اقدامات مسئولانه که حافظ منافع جامعه میزبان و مهاجران و پناهندگان باشد، فرا می‏خوانیم. انتظار می‌رود این نهادها در مکانیزم‌های حمایتی خود بازبینی کرده و ضمن افزایش کمک‌های خود به کشورهایی مانند ایران، که خود با مشکلات عدیده اقتصادی دست به گریبان است، راه‌حل‌ها و سازوکار‌های پایدار و بلندمدتی برای حل مسئله مهاجران و پناهندگان ارائه دهند.

۴. و در پایان، خطر واقعی را نه در پناه دادن به انسان‌های بی‌پناه، که در نزول ارزش‌های انسانی و عدالت و برابری، نادیده‌انگاری حقوق انسانی و شهروندیِ ضعیف‌ترین قشرهای جامعه و کرخت شدن وجدان عمومی در برابر رنج میلیون‌ها انسانِ قربانیِ ظلم‌هایِ تاریخی‌ می‌دانیم. اجازه ندهیم عده‌ای با سوءاستفاده از معضلات کنونی کشور، تخم نفرت، خشونت، تبعیض و مهاجرهراسی بکارند و ما را به ورطه نژادپرستی و نفرت‌پراکنی بکشانند، که حاصلی جز افزایش سطح تنش و خشونت در جامعه نخواهد داشت. به یاد داشته باشیم که ما مردمان ایران و افغانستان تا ۱۶۰ سال پیش، اعضای یک ملت و عضو یک سرزمین واحد بودیم و بی‌کفایتی حاکمان ما و دسیسه‌های استعمارگران، این سرزمین و ملت واحد را دوپاره کرد. فراموش نکنیم که میزبانان اصلی این خاکِ پرگٌهر ما ایرانیانی هستیم که تاریخ هیچ‌گاه از ما رفتار نژادپرستانه به یاد نداشته؛ و از افتخارات ما این است که از زمان باستان تاکنون، ایران همواره پناهگاه و پذیرای گروه‌های مختلف دینی و نژادیِ ستم‌دیده بوده است. بنابراین اجازه نمی‌دهیم سیاست‌گران قدرت‌طلب یا سیّاسان فرصت‌طلب که میهمان چندروزه‌اند و منافع‌شان در تفرقه‌افکنی و دیگری‌هراسی است، میدان‌دار فضای فرهنگی جامعۀ ما شوند و این جامعۀ صلح‌طلب را که از کودکی زمزمه می‌کند «بنی‌آدم اعضای یکدیگرند / که در آفرینش ز یک گوهرند»، به بیراهه خشونت و نفرت و نژادپرستی ببرند.

پایان

اسامی امضاکنندگان بیانیه مهاجرین به ترتیب حرف الفبا

 

 ۱- ابوطالب آدینه‌وند

۲- نگین آرامش

۳- آزاده آریامنش

۴- کریم اسایش

۵- فروزان آصف نخعی

۶- راضیه آقاجری

۷- مسعود آقایی

۸- پروانه آل بویه

۹- وحید آهنگر

۱۰- پگاه آهنگرانی

۱۱- فرزانه ابراهیم‌زاده

۱۲- سپیده ابطحی

۱۳- شراره اتابکی نصرتی فرد

۱۴- امیر اثباتی

۱۵- نگین احتسابیان

۱۶- ثمین احمد بیگی

۱۷- پیمان احمدی

۱۸- کامران احمدی

۱۹- مسعود احمدی

۲۰- زینب احمدی

۲۱- شهروز احمدی

۲۲- شیرین احمدی

۲۳- بهمن احمدی امویی

۲۴- نوشین احمدی خراسانی

۲۵- الهه سادات احمدی زنگ بره

۲۶- ابراهیم احمدی‌نیا

۲۷- مژگان احمدیه

۲۸- فاطمه اختصاری

۲۹- نادیا ادیبی

۳۰- امیرهوشنگ اردویی

۳۱- لیلا ارشد

۳۲- آرش اسحاقی

۳۳- مسعود اسدالهی

۳۴- درسا اسدی

۳۵- مهدی اسدی

۳۶- ساناز اسفندیاری

۳۷- حمید اسکندری

۳۸- نازی اسکویی

۳۹- زینت اسماعیل‌زاده

۴۰- الهه اسماعیلی

۴۱- سعید اسماعیلیان

۴۲- داوود اشرفی

۴۳- زهرا اصغری

۴۴- کمال اطهاری

۴۵- مهرنوش اعتمادی

۴۶- سولماز افتخاری

۴۷- پاوان افسر

۴۸- مهناز افضلی

۴۹- امیرعلی اکبر

۵۰- مینا اکبری

۵۱- همایون امامی

۵۲- افشین امیرشاهی

۵۳- ناتاشا امیری

۵۴- علی امینی

۵۵- فرزانه امینی

۵۶- سمیه امینی راد

۵۷- هوشیار انصاری‌فر

۵۸- مریم انوری

۵۹- پونه اوشی دری

۶۰- هدی اوغازی مقدم

۶۱- حسین ایالتی

۶۲- مریم ایثاری

۶۳- کیومرث ایراندوست

۶۴- محمدسعید ایزدی

۶۵- مژگان ایلانلو

۶۶- علی باباچاهی

۶۷- سما بابایی

۶۸- صابر بابایی

۶۹- منصوره بادآهنگ

۷۰- سجاد باغبان ماهر

۷۱- نگار باقری

۷۲- فریده براتی

۷۳- افسانه برزویی

۷۴- شیرین برق نورد

۷۵- هادی برهانی

۷۶- احترام برومند

۷۷- سعیدرضا بریری

۷۸- مرتضی بصراوی

۷۹- رخشان بنی‌اعتماد

۸۰- ژیلا بنی‌یعقوب

۸۱- بابک بهداد

۸۲- عصمت بهرامی

۸۳- گیتی بهرامی

۸۴- زهرا بهروز آذر

۸۵- ریحانه بویاجو

۸۶- بهنام بیات

۸۷- حجت اله بیرامی

۸۸- آزاده بیزارگیتی

۸۹- مهدی بیگ

۹۰- ویدا بیگلری

۹۱- خسرو پارسا

۹۲- پونه پارسائی

۹۳- شهرنوش پارسی‌پور

۹۴- فرشید پارسی‌کیا

۹۵- مریم پاکچهر

۹۶- ایمان پاکنهاد

۹۷- بهاران پدرام

۹۸- علی پرسان

۹۹- پرویز پرستوئی

۱۰۰- طاهره پژوهش

۱۰۱- آیدا پناهنده

۱۰۲- مریم پناهی

۱۰۳- حمید پورآذری

۱۰۴- زهرا پورنصیری

۱۰۵- پریسا پویان راد

۱۰۶- فریماه تابعی

۱۰۷- طلعت تقی نیا

۱۰۸- علی تک‌فلاح

۱۰۹- زهره تنکابنی

۱۱۰- مصطفی تنها

۱۱۱- آرش تنهایی

۱۱۲- رضا تهرانی

۱۱۳- نیره توحیدی

۱۱۴- فاطمه تیموری

۱۱۵- مرجان ثابتی

۱۱۶- علی ثباتی

۱۱۷- آزاده ثبوت

۱۱۸- نغمه ثمینی

۱۱۹- مهدی جامی

۱۲۰- فرخنده جبار زادگان

۱۲۱- سپیده جدیری

۱۲۲- فرناز جعفرزادگان

۱۲۳- آزاده جعفری

۱۲۴- فرزاد جعفری

۱۲۵- مریم جعفری

۱۲۶- فریده جلالی

۱۲۷- شیلا جلیل پیران

۱۲۸- محمدرضا جهان‌پناه

۱۲۹- نرگس جودکی

۱۳۰- محمد چاکری

۱۳۱- علی چاهه

۱۳۲- فرناز حائری

۱۳۳- سیاوش حاتم

۱۳۴- لیلا حاتمی

۱۳۵- محمدرضا حاج رستمبگلو

۱۳۶- ناصر حاجیان

۱۳۷- مریم حبیب زاده

۱۳۸- احترام حبیبی

۱۳۹- ثریا حبیبی

۱۴۰- فرشته حبیبی

۱۴۱- محترم حبیبی

۱۴۲- حسین حدادنژاد

۱۴۳- الناز حسن‌زاده

۱۴۴- امیر حسین جلالی ندوشن

۱۴۵- احسان حسین‌زاده‌فرد

۱۴۶- احسان شریعتی

۱۴۷- رایحه حسینی

۱۴۸- شهین حسینی

۱۴۹- محبوبه حسینی

۱۵۰- بهروز حشمت

۱۵۱- تقی حق بین

۱۵۲- افسانه حق شعار

۱۵۳- شاهد حلاج نیشابوری

۱۵۴- فریده حمیدی

۱۵۵- زهرا حیدرزاده

۱۵۶- علی خادم

۱۵۷- شبنم خان‌مصدق

۱۵۸- هادی خانیکی

۱۵۹- سعید خبیری

۱۶۰- محمود ختائی

۱۶۱- علیرضا خدادوست

۱۶۲- مهدی خدایی

۱۶۳- سارا خسروی

۱۶۴- الهه خسروی یگانه

۱۶۵- محمود خطیبی

۱۶۶- محسن خطیبی

۱۶۷- گلشن خلاقی

۱۶۸- سارا خلیلی‌جهرمی

۱۶۹- هادی خورشیدی

۱۷۰- جمشید خونجوش

۱۷۱- شورانگیز داداشی

۱۷۲- جعفر دانش پرور

۱۷۳- اکبر دانش سرارودی

۱۷۴- عبدالله داور زنی

۱۷۵- لیلی درخشانی

۱۷۶- ندا درزی

۱۷۷- مجید دری

۱۷۸- حامد دستوری

۱۷۹- مائده دلبری

۱۸۰- بهناز دلپذیریان

۱۸۱- غزاله دهپور

۱۸۲- اعظم ده‌صوفیانی

۱۸۳- معصومه دهقان

۱۸۴- محمدرضا دهنوی

۱۸۵- نرگس دوست

۱۸۶- شیوا دولت آبادی

۱۸۷- فرزانه راجی

۱۸۸- حمید راد

۱۸۹- شادمهر راستین

۱۹۰- ریحانه راعی

۱۹۱- متینه راعی

۱۹۲- فرناز ربیعی‌جاه

۱۹۳- حسین رجایی

۱۹۴- سهیلا رجایی

۱۹۵- تقی رحمانی

۱۹۶- حدیث رحمانی

۱۹۷- فریبا رحمانی

۱۹۸- قاسم رحمانی

۱۹۹- آزاده رحمانی

۲۰۰- بهاره رحمانی

۲۰۱- اکرم رحیم تبریزی

۲۰۲- مهشید رحیم تبریزی

۲۰۳- طاهره رحیمی

۲۰۴- زهرا رحیمی خامنه

۲۰۵- ساغر رحیمی شاد

۲۰۶- فائزه رستمی

۲۰۷- میلاد رستمی

۲۰۸- مریم رسولیان

۲۰۹- لیلی رشیدی

۲۱۰- پیمان رضانیا

۲۱۱- ناهید رضائی

۲۱۲- معصومه رضائیان

۲۱۳- طاهره رضایت

۲۱۴- آناهیتا رضایی

۲۱۵- سارا رضایی

۲۱۶- مرضیه رضایی

۲۱۷- آمنه رضایی

۲۱۸- پروانه رضاییان

۲۱۹- طرلان رفیعی

۲۲۰- حسن رفیعی

۲۲۱- محبوبه رمضانی

۲۲۲- شیرین رمضانی

۲۲۳- محسن رنانی

۲۲۴- زروان روح بخشان

۲۲۵- حافظ روحانی

۲۲۶- افسر روحی

۲۲۷- نسیم روشنایی

۲۲۸- ابوالحسن ریاضی

۲۲۹- تورج ریحانی

۲۳۰- نفیسه زارع کهن

۲۳۱- وحید زارع‌زاده

۲۳۲- ایرج زبردست

۲۳۳- مسلم زمانی

۲۳۴- محسن زمانی

۲۳۵- ماندانا زندیان

۲۳۶- میلاد زنگنه

۲۳۷- شهناز زهتاب

۲۳۸- مرجان زهرانی

۲۳۹- فاتیما زهرایی

۲۴۰- مینا ساسانی

۲۴۱- افسانه سالاری

۲۴۲- مریم سالک

۲۴۳- مهدیه سبک روح

۲۴۴- حسین سربندی

۲۴۵- علی اصغر سعیدی

۲۴۶- غزاله سلطانی

۲۴۷- یاشار سلطانی

۲۴۸- طیبه سلمانی

۲۴۹- رعنا سلیمانی

۲۵۰- ساغی سلیمانی

۲۵۱- ایمان سلیمانی

۲۵۲- آزاده سلیمیان

۲۵۳- حمید سوری

۲۵۴- مریم سیادت

۲۵۵- سید محمد سیف زاده

۲۵۶- فخری شادفر

۲۵۷- احترام شادفر

۲۵۸- صفورا شاهپورزاده

۲۵۹- علیرضا شجاع نوری

۲۶۰- منصوره شجاعی

۲۶۱- سجاد شجاعی

۲۶۲- حوری شرافتی

۲۶۳- رزیتا شرف جهان

۲۶۴- مهدی شریعتی

۲۶۵- طیبه شریف پور

۲۶۶- فواد شریفی

۲۶۷- آرمین شریفی

۲۶۸- محمدحسین شعائی

۲۶۹- رضا شفاخواه

۲۷۰- مهدی شفاخواه

۲۷۱- مجید شفیع زاده

۲۷۲- بیتا شکاری

۲۷۳- عباس شکری

۲۷۴- امید شلمانی

۲۷۵- شعله شمس شهباز

۲۷۶- شهریار شمس مستوفی

۲۷۷- دلارام شمیرانی

۲۷۸- گوهر شمیرانی

۲۷۹- کتایون شهابی

۲۸۰- آرزو شهبازی

۲۸۱- شایا شهرستانی

۲۸۲- زینب شهیدی مارنانی

۲۸۳- فردوس شیخ الاسلام

۲۸۴- مهوش شیخ الاسلامی

۲۸۵- ریحانه شیرازی

۲۸۶- صادقه شیردل

۲۸۷- بهزاد شیشه‌گران

۲۸۸- هلنا شیندشتگل

۲۸۹- سعید صاحب‌محمدی

۲۹۰- آزاده صادقی

۲۹۱- ترانه صادقیان

۲۹۲- اسما صارمی

۲۹۳- سید صالح‌هندی

۲۹۴- سید یوسف صالحی

۲۹۵- افخم صباغ

۲۹۶- صحرا صحراییان

۲۹۷- نیما صفار

۲۹۸- ناهید صفایی

۲۹۹- بیژن (حسن) صفدری

۳۰۰- گیتی صفرزاده

۳۰۱- زویا صفری

۳۰۲- فرهاد صفری

۳۰۳- هایده صفی یاری

۳۰۴- کیوان صمیمی

۳۰۵- یاشار صمیمی مفخم

۳۰۶- بهتاش صناعی‌ها

۳۰۷- هادی ضیاءالدینی

۳۰۸- کیهان ضیایی مهر

۳۰۹- راحله طارانی

۳۱۰- نسترن طارسی

۳۱۱- نسرین طاعتیان

۳۱۲- کاظم طاهری

۳۱۳- صبا طاهریان

۳۱۴- کمال طباطبایی

۳۱۵- امین طهرانی

۳۱۶- فرشته طوسی

۳۱۷- معصومه طوفان‌پور

۳۱۸- غلامرضا ظریفیان

۳۱۹- محمد عاقبتی

۳۲۰- سمیرا عامری

۳۲۱- جمال عاملی

۳۲۲- صدرا عبداللهی

۳۲۳- امید عبدالوهاب

۳۲۴- نسترن عسگرزاده

۳۲۵- طنین عصفوری

۳۲۶- مهرناز عطاران

۳۲۷- عطیه عطارزاده

۳۲۸- تایماز عظیمی

۳۲۹- مریم عظیمی کهن

۳۳۰- عادل علاسوند

۳۳۱- سروناز علم بیگی

۳۳۲- کاظم علمداری

۳۳۳- میلاد علوی

۳۳۴- اسماعیل علوی

۳۳۵- فاطمه علی اصغر

۳۳۶- رضا علیجانی

۳۳۷- سمیرا علی‌خان‌زاده

۳۳۸- مریم علی‌محمدی

۳۳۹- محمد حسین عمادی

۳۴۰- محمود عمرانی

۳۴۱- شهناز عمویی

۳۴۲- سونیا غفاری

۳۴۳- شهین غفاری

۳۴۴- فرشته غفاری

۳۴۵- آناهیتا غنی‌زاده

۳۴۶- ویدا فاضلی

۳۴۷- ثمر فاطمی

۳۴۸- لیدا فاضلی

۳۴۹- عنایت فانی

۳۵۰- مهدی فخرزاده

۳۵۱- فرناز فرازمند

۳۵۲- مقصود فراستخواه

۳۵۳- علی فراهانی

۳۵۴- مهدیه فراهانی

۳۵۵- حوریه فرجزاده طارانی

۳۵۶- نسترن فرخه

۳۵۷- شهاب فرخ‌یار

۳۵۸- پریا فردوس

۳۵۹- نیر فرزین

۳۶۰- بهناز فرمانبر

۳۶۱- ریحانه فرنقی

۳۶۲- سالومه فرهاد نژاد

۳۶۳- لی لی فرهادپور

۳۶۴- آوین فرهادی

۳۶۵- حسن فرهنگی

۳۶۶- نگین فرهود

۳۶۷- نسرین فرومند

۳۶۸- ساسان فریدی‌فر

۳۶۹- فرهاد فزونی

۳۷۰- یغما فشخامی

۳۷۱- بهنام فصیحی

۳۷۲- گیسو فغفوری

۳۷۳- دلارام فقانی

۳۷۴- ونداد فلاح

۳۷۵- پروین فهیمی

۳۷۶- مهین فهیمی

۳۷۷- اشرف فهیمی

۳۷۸- محسن فولادپور

۳۷۹- آناهیتا قاسمخانی

۳۸۰- مژگان قاسم‌زاده

۳۸۱- پریسا قاسمی

۳۸۲- پروانه قاسمیان

۳۸۳- نسیم قاضی‌زاده

۳۸۴- سمیه قدوسی

۳۸۵- مژگان قدوسی

۳۸۶- محمد قدیری

۳۸۷- شادی قدیریان

۳۸۸- مینو قنبرزاده

۳۸۹- ایرج قهرمانلو

۳۹۰- فرزانه قوامی

۳۹۱- نوشین کاشانی

۳۹۲- افروز کاظم زاده

۳۹۳- عباس کاظمی

۳۹۴- یاشار کاظمی

۳۹۵- علیرضا کاظمی مقدم

۳۹۶- گلاره کاکاوند

۳۹۷- ساهره کاکاوند

۳۹۸- پژال کاکاوند

۳۹۹- کیمیا کاوه پور

۴۰۰- بابک کبود

۴۰۱- کیوان کثیریان

۴۰۲- علی کدخدازاده

۴۰۳- محمدرضا کدیور

۴۰۴- کاظم کردوانی

۴۰۵- احمد کریمی حکاک

۴۰۶- محبوبه کریم نیا

۴۰۷- مهسا کریمی زاده

۴۰۸- جلال کریمیان

۴۰۹- حدیث کریمیان

۴۱۰- صادق کشاورزیان

۴۱۱- عاطفه کمالو

۴۱۲- حسین کمیلی اصفهان

۴۱۳- سپیده کوتی

۴۱۴- الهه کولایی

۴۱۵- مهدی کوهیان

۴۱۶- بهمن کویر

۴۱۷- زینب کیا

۴۱۸- صدف کیانی

۴۱۹- رضا کیانیان

۴۲۰- مرضیه کیقبادی

۴۲۱- محمد کیوان

۴۲۲- حمید گرامی

۴۲۳- بهروز گرانپایه

۴۲۴- سمانه گلاب

۴۲۵- مهدیه گلرو

۴۲۶- لی لی گلستان

۴۲۷- علی گلستانه

۴۲۸- لیلی گله داران

۴۲۹- معصومه گنجه ای

۴۳۰- مطهره گونه‌ای

۴۳۱- نعمت لاله یی

۴۳۲- اکرم محبوب

۴۳۳- مریم محبوب

۴۳۴- اعطم محقق

۴۳۵- سعیده محمدرضاخانی

۴۳۶- مهناز محمدی

۴۳۷- محمد محمدی

۴۳۸- صابر محمدی

۴۳۹- نیلوفر محمدی

۴۴۰- نسیم محمودی

۴۴۱- محسن محمودی‌زاده

۴۴۲- اسکندر مختاری

۴۴۳- نیما مختاریان

۴۴۴- میترا مرادخانی

۴۴۵- غزال مرادی

۴۴۶- فرید مرجایی

۴۴۷- گرجی مرزبان

۴۴۸- آسیه مزینانی

۴۴۹- منصوره مسعودی

۴۵۰- مسعوده مشایخ

۴۵۱- هاله مشتاقی نیا

۴۵۲- سحرمصیبی

۴۵۳- عالیه مطلب زاده

۴۵۴- معصومه مظفری

۴۵۵- آیسا مظفری

۴۵۶- مونا معافی

۴۵۷- ضحی معتمدی

۴۵۸- سارا معصومی

۴۵۹- داریوش معمار

۴۶۰- زهرا ترانه یلدا معمار

۴۶۱- مصطفی معین

۴۶۲- زهرایاس معینی

۴۶۳- پیمان مغازه

۴۶۴- بدرالسادات مفیدی

۴۶۵- پریسا مفیدی

۴۶۶- فاطمه مقدسی

۴۶۷- ماندانا مقدم

۴۶۸- مریم مقدم

۴۶۹- محمدرضا مقیسه

۴۷۰- عطیه ملک زاهدی

۴۷۱- بی‌تا ملکوتی

۴۷۲- انسیه ملکی

۴۷۳- سعیده منتظری

۴۷۴- اسماعیل منصف

۴۷۵- اعظم اکبرزاده

۴۷۶- شهین منصوری ارانی

۴۷۷- فیروزه مهاجر

۴۷۸- شهرزاد مهدوی

۴۷۹- مهدی مهدوی( فرهنگ)

۴۸۰- نجلا مهدوی اشرف

۴۸۱- میثم مهرنیا

۴۸۲- حامد موذن فردوسی

۴۸۳- حسن موریزی‌نژاد

۴۸۴- سیده فاطمه موسوی

۴۸۵- اشرف سادات موسوی

۴۸۶- اعظم حسین‌آبادی

۴۸۷- آزاده موسوی

۴۸۸- پژمان موسوی

۴۸۹- مهدی موسوی

۴۹۰- میرطاهری موسوی

۴۹۱- سلمان موسوی

۴۹۲- فاطمه سادات موسوی

۴۹۳- کامبیز موسوی‌اقدم

۴۹۴- کیوان موسوی‌اقدم

۴۹۵- عقیل مومنی

۴۹۶- امیرحسین میربهاری

۴۹۷- مجتبی میرتهماسب

۴۹۸- ملیحه میرجعفری

۴۹۹- سیروس میرزایی

۵۰۰- شارمین میمندی نژاد

۵۰۱- اعظم نائینی

۵۰۲- نگار نادری پور

۵۰۳- الهام ناسوتی

۵۰۴- آزاده ناصری

۵۰۵- محمد ناظری

۵۰۶- رضا نامداری

۵۰۷- وحید نامی

۵۰۸- ضیا نبوی

۵۰۹- محسن نبی‌زاده

۵۱۰- محمود نبی زاده

۵۱۱- شری نجفی

۵۱۲- مونا نجفی زاده

۵۱۳- افسانه نجومی

۵۱۴- صوفیا نصراللهی

۵۱۵- آرش نصرت‌اللهی

۵۱۶- رایا نصیری

۵۱۷- شیوا نظرآهاری

۵۱۸- حبیبه نعمت الله‌زاده

۵۱۹- سعید نعیمی

۵۲۰- ساناز نفیسی

۵۲۱- سهیلا نیاکان

۵۲۲- مجید نیکویی

۵۲۳- مرسده هاشمی

۵۲۴- علی همراز

۵۲۵- هنگامه هویدا

۵۲۶- محیا واحدی کمال

۵۲۷- میثم واحدی کمال

۵۲۸- رضا واعظی زاده

۵۲۹- مروئه وامقی

۵۳۰- نینا وباب

۵۳۱- افسانه وثوق

۵۳۲- زمان وفاجویی

۵۳۳- مرضیه وفامهر

۵۳۴- هوده وکیلی

۵۳۵- اعظم ویسمه

۵۳۶- مریم یارمحمدتوسکی

۵۳۷- مناف یحیی‌پور

۵۳۸- شقایق یزدانی

۵۳۹- اکبر یزدی

۵۴۰- امیر یگانه

۵۴۱- حسن یوسفی اشکوری

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)