چگونه نپال در حقوق ال‌جی‌بی‌تی به جایگاهی برتر در جهان دست یافت؟

سونیل پات (نخستین مقام دولتی آشکارا هم‌جنس‌گرا در نپال) برای سخنرانی‌های سیاسی و آتشین خود در جریان جشن‌های افتخار گایجاترا در کاتماندو، با پرچم هم‌جنس‌گرایان سوار بر فیل می‌شود (crown copyright- ۲۰۱۴)

پیشتر، اعضای کامیونیتی ال‌جی‌بی‌تی در نپال با برچسب «آلودگی اجتماعی» تحقیر و استهزاء می‌شدند. اما امروز همان‌ها از حقوق اجتماعی و سیاسی خود بهره‌مند هستند، از جمله حق به رسمیت شناخته شدن جنس سوم. نپال به واسطه این امر از بسیاری کشورهای جهان در رقابت جلو افتاده است.

آن‌ها با اتحاد با سایر گروه‌های حقوق بشری، اعمال فشار برای تغییر قانون،‌ ورود به فضای سیاسی و انتخاباتی، استفاده از مکانیزم‌های بین‌المللی موجود، خلاقیت و استمرار حتی در زمان جنگ داخلی، استفاده زیرکانه از ظرفیت‌های بومی و سنتی، و هوشیاری در طرح مسائل خود به عنوان بخشی از مسایل کل اقلیت‌های کشور به موفقیت چشمگیر جهانی در حفاظت مشخص از حقوق ال‌جی‌بی‌تی دست یافتند.

دهه گذشته در این فرگشت نپال بسیار حیاتی بوده است، در این دوره فعالان ال‌جی‌بی‌تی پیروزی‌های قابل‌توجهی در دادگاه‌های نپال به دست آوردند.

کایل نایت پژوهشگر برنامه حقوق ال‌جی‌بی‌تی در مصاحبه ایمیلی با دیده‌بان حقوق بشر توضیح می‌دهد که چطور فعالان ال‌جی‌بی‌تی در نپال از ترکیبی از تاکتیک‌ها برای غلبه بر سیستم قانونی منسوخ و مردسالارانه این کشور استفاده کرده و نپال را در خط مقدم حقوق ال‌جی‌بی‌تی در جهان قرار دادند.

🔻دیده‌بان حقوق بشر: وضعیت عمومی حقوق بشر افراد ال‌جی‌بی‌تی در نپال چیست و چگونه در سال‌های اخیر تغییر کرده است؟ مراحل مهمی که در این مسیر پشت سر گذاشته شده کدامند؟

کایل نایت:‌ در حدود یک دهه است که در اثر مجموعه‌ای از موفقیت‌ها نپال بمانند فانوس هدایت برای پیشرفت حقوق ال‌جی‌بی‌تی در آسیا و در جهان تبدیل شده است. این سری موفقیت‌ها با تصمیم شگفت‌انگیز دیوان عالی در سال ۲۰۰۷ آغاز شد که طی آن دادگاه به دولت دستور داد که جنس سوم را به طور قانونی به رسمیت بشناسد و تمام قوانین رابه منظور شناسایی موارد تبعیض‌آمیز علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی بررسی کند و کمیته‌ای برای مطالعه قانونی شدن روابط هم‌جنس‌گرایانه تشکیل دهد.

در پاسخ به دستور دادگاه، دولت بیش از صد قانون را شناسایی کرد که باید برای حذف تبعیض علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی تغییر می‌کردند. در ادامه کمیته‌ای از سوی دولت تشکیل شد که گزارشی در ابتدای سال ۲۰۱۵ منتشر کرد که در آن به طور موثری قانونی شدن ازدواج هم‌جنس‌گرایانه را پیشنهاد می‌داد. اما از این گزارش به اندازه دستور دادگاه برای به رسمیت شناختن جنس سوم استقبال نشد.

بیشنو آدهیکاری نخستین فردی که در نپال شناسنامه جنس سوم دریافت کرد.

در سال ۲۰۱۰ کمیسیون انتخابات، جنس سوم را به برگه‌های انتخاباتی وارد کرد و فرم‌های مهاجرتی هم به سرعت این حرکت را دنبال کردند.

در سال ۲۰۱۱ نپال نخستین کشور جهان بود که جنس سوم را در سرشماری دولتی خود وارد کرد.

در سال ۲۰۱۵ دولت گذرنامه‌هایی صادر کرد که سه جنس را به رسمیت می‌شناخت. و در همان سال نپال دهمین کشور جهان در محافظت از حقوق ال‌جی‌بی‌تی به طور مشخص در قانون اساسی شد.

هنوز هم ال‌جی‌بی‌تی‌ها در نپال با مشکلات و چالش‌هایی مواجهند. بر اساس گزارش ۲۰۱۴ سازمان ملل، پیاده‌سازی دستورات متعدد دولتی به طور ملموس تدریجی بوده است. دیوان‌سالاری همچنان سفت و سخت برقرار است و مقامات دولتی در سال‌های اخیر به آزار گروه‌های ال‌جی‌بی‌تی ادامه داده‌اند،‌ از جمله ادعا کردند که اجتماع و برنامه ‌ریزی بر سر هم‌جنس‌گرایی را در کشور غیرقانونی است.

🔻 دیده بان حقوق بشر: عوامل سیاسی و سایر عواملی که شرایط مناسب برای گسترش حقوق ال‌جی‌بی‌تی را فراهم آوردند کدامند؟ این عوامل تا چه حدی مختص نپال هستند؟

نایت: راه ما به سوی فراگیری و محافظت از یک گروه اجتماعی که سابقا با عنوان «آلودگی اجتماعی» تحقیر می‌شدند نه خطی بوده و نه قابل پیش‌بینی، و ترکیبی از خرد سیاسی و شجاعت را لازم داشت.

درگیر کردن قانون لازم و حیاتی بود. اما این کار در کشوری که یک دستگاه قضایی شدیدا مردسالارانه دارد اصلا کار آسانی نبود. نپال هرگز مستعمره نشد و دستگاه قضایی این کشور یک نظام منحصربفرد و قابل توسعه است که قانون جنایی و مدنی را به صورت ترکیبی در خود دارد. یک‌سوم از پیش‌نویس اصلی ۷۰۰ صفحه‌ای سال ۱۸۵۴ به مسئله تبادل غذا و سکس بین طبقات مختلف در جامعه می‌پردازد. در دهه ۶۰ میلادی یک بازبینی اصلی در این پیش‌نویس صورت گرفت که یک بند قانونی جدید معرفی می‌کرد که بواسطه آن «رابطه جنسی غیرطبیعی» ممنوع شد. فعالان به خاطر دارند که این بند از قانون برای نخستین بار در سال ۲۰۰۴ علیه اقلیت‌های جنسی به کار گرفته شد. این اتفاق زمانی افتاد که یک وکیل خصوصی با مراجعه به دیوان عالی و با طرح پرونده‌ای خواستار تعطیل شدن گروه الماس آبی (BDS) شده بود. گروه الماس آبی سازمانی غیردولتی است که فعالیت خود را در سال ۲۰۰۱ و در حوزه «سلامت و حقوق جنسی» آغاز کرد. دولت در پاسخ به این طرح شکایت اعلام کرد که این موضوع یک موضوع جنایی نیست و پرونده با شکست مختومه اعلام شد.

فعالان ال‌جی‌بی‌تی از گروه الماس آبی در سال ۲۰۱۱ با نخست وزیر وقت نپال برای بررسی به رسمیت شناختن شهروندان جنسی سوم دیدار کرد (Getty)

جنبش جپ حقوق ال‌جی‌بی‌تی در نپال در مسیر متفاوتی از همسایگان خود -بویژه هند- رشد می‌کند. در هند در سال ۲۰۰۱ یک طرح دعوی در دادگاه علیه قانون منع هم‌جنس‌گرایی که از دوران استعماری بجا مانده صورت گرفت. [در نپال] بدون جرم‌انگاری هم‌جنس‌گرایی و لذا بدون هدف مشخصی مثل جرم‌زدایی، فعالان می‌بایست برای طرح خواسته‌های خود برای دیده‌شدن و برخورداری از حقوق انسانی خلاقیت به خرج می‌دادند. در همین دوره، نپال در حال ورود به یکی از وحشیانه‌ترین دوره‌های خشونت بار جنگ داخلی بود. حکومت‌نظامی‌های مکرر در مناطق شهری و امنیتی کردن فزاینده فضاهای عمومی سبب اعمال خشونت علیه افراد ال‌جی‌بی‌تی شد و فعالان از دفتر میدانی سازمان ملل که در اثنای جنگ داخلی برپا شده بود به عنوان مدخلی برای طرح شکایات خود استفاده کردند.

🔻 دیده‌بان حقوق بشر: موثرترین استراتژی‌هایی که فعالان محلی به کار گرفتند چه بود؟رویکرد عمومی فعالان نپالی چه تفاوتی نسبت به کشورهای جهان اول دارد؟

نایت: فعالان حقوق بشر در نپال یک سری تئوری‌هایی را به کار بستند. نخست آنکه آن‌ها زودهنگام و اغلب تشکیل اتحاد دادند – گروه‌های حقوق زنان در روزهای اول جنبش هم‌پیمانان واضحی بودند و این شبکه حمایتی با گسترش نفوذ فعالان، به احزاب سیاسی هم کشیده شد.

دوم آنکه افزون بر آموزش احزاب،فعالان وارد سیاست‌های انتخاباتی شدند. یکی از بارزترین انعکاس‌های آن، پدیده انتخاب سونیل بابو پانت در سال ۲۰۰۸ به عنوان نخستین مقام دولتی فدرال آشکار هم‌جنس‌گرا در آسیا باشد. اما تنها پانت نبود. صدها نفر از افراد ال‌جی‌بی‌تی که بسیاری از آنها به گروه‌های حقوق بشر مرتبط بودند با شرکت در انتخابات و درخواست برای سمت‌های دولتی در سال‌های اخیر در جریان اصلی سیاسی سهم خود را طلب کردند.

سوم آنکه فعالان حقوق بشر نپالی پیام خود را در دو سطح بسیار متفاوت ارسال کردند. از یک سو در دیوان عالی با اتکا به قانون حقوق بشر بین‌الملل از اصول یوگیاکارتا بهره بردند، اصولی که قانون حقوق بشر بین‌الملل را در خصوص گرایش جنسی و هویت جنسیتی تفسیر می‌کند.
و از سوی دیگر در سازمان ملل به مکانیزم‌های بین‌المللی روی آوردند،‌ مکانیزم‌هایی که سال‌ها پیش از آنکه مسئله حقوق ال‌جی‌بی‌تی به اهمیت امروزی رسیده باشد شکل گرفته بودند.

در سال ۲۰۱۱ گروه الماس آبی نپال برای اولین بار طی مراسم هندو جشن ازدواج دو زن لزبین امریکایی را برگزار کردند که بسیار مورد توجه قرار گرفت.

با استفاده از ظرفیت و سلیقه بومی، مثلا با برگزاری فستیوال سنتی نپالی به عنوان جشن «افتخار» بدون اینکه نام آن را به «هم‌جنس‌گرایی» تغییر دهند، فعالان زیرکانه موفق شدند در دوره‌ای که بحث دسته‌بندی‌های هویتی اقلیت‌های طبقاتی و اتنیکی در فضای سیاسی مطرح بود،‌ بحث به رسمیت شناخته شدن جنس سوم را به مذاکره بگذارند. در جموع، فعالان با پذیرفتن و در نظر گرفتن سیالیت و شکل‌پذیری پیچیده سیاست در نپال، احترام به حقوق انسانی بنیادی خود را خواستار شدند.

منبع: https://goo.gl/5Ba5TV

با #شش‌رنگ در شبکه‌های اجتماعی همراه شوید:
🏳️‍🌈 https://t.me/Iran6Rang
🏳️‍🌈 https://www.facebook.com/6rang.Iran
🏳️‍🌈 https://www.instagram.com/6rangiran
🏳️‍🌈 https://www.youtube.com/user/6rangIran
🏳️‍🌈 https://www.tribunezamaneh.com/archives/author/6rang-org

#نپال #جنس_سوم #همجنسگرایی #همجنسگرایان #همجنسگرا #گی #لزبین #ترنسجندر

 #ترنس#ترنسکشوال #حقوق_بشر #ال‌جی‌بی‌تی # #رژه_افتخار #رقابت #سیاست #احزاب

 #قانون#یوگیاکارتا #حقوق_جنسی #حقوق_جنسیتی #گرایش_جنسی #هویت_جنسیتی

 #اقلیت #اقلیت_جنسی#جامعه #سنت #Nepal #LGBT #LGBTrights

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)