تطبیق ماده دوم کنوانسیون مربوط به حقوق ناپدیدشدگان قهری با شرایط دستگیری و وقایع منتهی به آن در مورد بسیاری از زندانیان سیاسی دهه ۶۰ و همچنین قربانیان کشتار ۱۳۶۷ می‌تواند ما را به این نتیجه برساند که از نظر حقوق بین‌الملل، این افراد نه تنها قربانی نقض شدید حقوق بشر هستند که ناپدیدشده قهری نیز محسوب می‌شوند.
به بیان دیگر، از نظر قوانین بین‌المللی، ناپدیدشده به شخصی گفته می‌شود که توسط نیروهای دولتی یا وابسته به دولت دستگیر یا ربوده شود و پس از آن، در مورد سرنوشت یا مکانش، پنهان‌کاری صورت گیرد به شکلی که او، از حمایت قانون خارج شود. تحقیق معنای دقیق «سرنوشت» و «مکان» در حقوق بین‌الملل نشان می‌دهد که روشن شدن سرنوشت و مکان فقط به معنای این نیست که شفاهی به خانواده گفته شود که آن فرد، اعدام شده است. بلکه جزئیات مربوط به دستگیری، وقایعی که در دوران بازداشت اتفاق افتاده، شرایط و جزئیات محاکمه و وقایعی که منتهی به مرگ شده نیز جزیی از سرنوشت فرد محسوب می‌شود که در مورد اعدام‌های مخفیانه دهه ۶۰ و سال ۱۳۶۷ در اکثر موارد از سوی مقامات رسمی پنهان نگه داشته شده است.
شهادت‌های منتشر شده در تحقیقات متعدد از جان به‌دربردگان سرکوب مخالفان سیاسی در دهه ۶۰ به روشنی نشان می‌دهد که در اکثریت قریب به اتفاق موارد، دستگیری‌ها به شکل خودسرانه بوده و بسیاری از آنها در واقع ربوده‌شدن بوده است. در تمامی موارد، نیروهای دولتی و یا شبه دولتی، عامل دستگیری و ربوده‌شدن بوده‌اند. خانواده‌ها تا مدت‌ها از فرد دستگیر یا ربوده شده خبری نداشته‌اند و شکنجه زندانیان سیاسی پس از دستگیری، امری فراگیر بوده است. این شهادت‌ها همچنین نشان می‌دهد که زندانیان در دادگاه‌های چند دقیقه‌ای و بدون حضور وکیل محاکمه شده و تعداد زیادی از آنها به اعدام محکوم شده‌اند. برخی از زندانیان، حتی بدون این‌که پس از دستگیری، بتوانند با خانواده خود ملاقاتی داشته باشند یا آنها را از مکان حبس خود آگاه کنند، پس از شکنجه شدید و حضور در یک دادگاه غیرمنصفانه، به اعدام محکوم شده‌اند.
برگرفته از کتاب «داستان ناتمام»، مادران و خانواده‌های خاوران، سه دهه جستوجوی حقیقت و عدالت، انتشارات عدالت برای ایران ١٣۹۴
متن پی دی اف کتاب را از اینجا دریافت کنید:
کانال تلگرام عدالت برای ایران را دنبال کنید
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.