یلدا شبِ زایش نور؛ گزارش جشن بزرگ یلدا در برلین

یلدا در ادب و فرهنگ ایرانیان، تنها به یک شب از شب‌های سال، خلاصه نمی‌شود. این کلمه‌ی سریانی، به معنای تولد و زایش نو، ریشه در فرهنگی دیرینه و نهادینه‌ای دارد که برای آن امید و زایش نور مترادف است با تمامیتِ یک زندگی. این تفسیر از اهمیتِ یلدا در فرهنگ ایرانی شاید بتواند همزمان توضیحی باشد بر ماندگاری و دیرپایی این جشنِ کهن، که همانند نوروز تا همین امروز هم از جمله سنت‌های مهم و ریشه‌دار ما به‌شمار رفته و می‌رود.

یکشنبه ۲۱ دسامبر ۲۰۱۴ به دعوت جامعه ایرانیان در آلمان و با همکاری کانون نغمه در سالن شهرداری منطقه شارلوتن‌بورگ برلین به‌مناسبت یلدا، جشنی بزرگ برای پیروزی نور بر بلندای شب تدارک دیده شد. داخلِ سالن مملو از جمعیتی است که به تماشای برنامه‌های هنری مشغولند و همزمان عده‌ای از مشتاقان که جایی برای نشستن در سالن ندارند، در سرسرای باشکوه شهرداری، دور هم جمع شده، به دیدار و گفتگو با یکدیگر و نوشیدن شراب و قهوه پرداخته و یا در بازارچه‌ی شب یلدا از صنایع دستی و یادگارهای ایرانی دیدن می‌کنند.

در ابتدا خانم الهه چیت‌ساز عضو جامعه ایرانیان در آلمان با خوش‌آمدگویی و تبریک شب یلدا برنامه‌ را افتتاح کرد. هنرمندان گروه گلبانگ متشکل از هفت هنرمند ایرانی ساکن برلین قطعاتی در دستگاه ماهور و با آواز عارف رفعت اجرا کردند.

احسان جعفری، رئیس هیئت مدیره جامعه ایرانیان در آلمان که همزمان مدیریت هنری برنامه‌های شب یلدا را نیز بر عهده داشت، در سخنانی به زبان آلمانی درباره‌ی تاریخچه و فلسفه‌ی این شب سخن گفت. او از جمله با اشاره به این مطلب که اقوام آریایی به علت زندگی در سرزمینی سردسیر به گرما و نور خورشید شیفتگی خاصی نشان می‌دادند، گفت: “این اقوام باستانی سرما و تاریکی را اهریمنی می‌دانستند و از همین رو در زمستان جشن‌های آتش برای نیایش و گرامی‌داشت خورشید برپا می‌داشتنند.” در پی این سخنان فیلم مستند انجمن فرهنگی ایران زمین (افراز) به‌مناسبت یلدا به نمایش گذاشته شد که در آن به تاریخ فلسفه‌ی زایش نو در یلدا و اندیشه‌های رم باستان و مسیحیت پرداخته شده است.

در ادامه برنامه نوبت به هنرنمایی خانم سیمین سماواتی و رالف شوارتز از گروه موسیقی سیمینولوژی رسید. گروه ۴ نفره جازِ سیمینولوژی در فرآیند تلفیق سخن و شعر فارسی (حافظ، عمرخیام و فروغ فرخزاد … ) با موسیقی معاصر در پی‌یافت برگردانی نو از پیوند میان موسیقی و شعر هستنند. خانم سیمین سماواتی آهنگساز، خواننده و سرپرست این گروه درباره‌ی کار گروه سیمینولوژی می‌گوید که قبل از هر چیز این ایده است که در موسیقی ما برجسته شده و نه هویت‌های قومی و فرهنگی.

حافظ‌خوانی از سنت‌های دیرینه یلداست. عیسی پهلوان عضو هیئت مدیره جامعه ایرانیان در آلمان به این مناسبت به اهمیت فرهنگی ودیرپایی جشن یلدا وگره‌خوردگی نام حافظ وغزل‌های او با این شب اشاره کرد و از اندیشه‌ی پیچ در پیچ عام و پرمعنای حافظ، دقت‌ عرفانی، دیدگاه‌های فلسفی و پندارهای دل‌انگیز شاعرانه‌ی او در غزل‌هایش که آن را چون پاسخ‌نامه‌ای برای پرسش‌ها و نیت‌های خوانندگان از هر نوع و سلیقه بدل نموده است، سخن راند. او گفت: “حافظ شاعر زیبایی، امید، آزادی و آزادگی است و دشمن زهد، ریا، تزویر، تعصب و دروغ”. پس از آن توسط ایشان چهار غزل از حافظ خوانده شد.

برنامه با موسیقی ایرانی و اجرای تصنیف‌هایی درمایه بیات اصفهان توسط گروهی دیگر از هنرمندان برلینی با آواز محمود جاهد ادامه پیدا کرد.

رقص زیبای سنتی ایرانی توسط ساندرا خلج‌نیا هنرمند ایرانی- آلمانی ساکن برلین زینت‌بخش برنامه‌های یلدای ۲۰۱۴ شهر برلین شد.

در پی یک تنفس نیمساعته، برنامه‌های این شب با موسیقی شاد برای رقص توسط دی جی میس فافا تا نیمه‌های شب ادامه داشت.

با برگزاری و تدارکِ این جشن باشکوه توسط جامعه ایرانیان در آلمان، یلدای ۲۰۱۴ در خاطره‌ی جمعیِ ایرانیان مقیم برلین به‌عنوان بزرگ‌ترین جشنِ یلدای تاریخِ ایرانیان مهاجر در آلمان به ثبت رسیده است. تنها با نمایش قدرت فرهنگی و برجسته ساختن جنبه‌های انسانی و زندگی‌ساز این سنت‌هاست که ایرانیان مهاجر در آلمان قادر خواهند شد با برسمیت شناساندن هویت و علایق فرهنگی خود، سنگ‌بنای همزیستی انسانی و فرهنگی خود را در جامعه آلمان پایه‌ریزی کنند.

جشن یلدای ۲۰۱۴ در برلین، شهرداری شارلوتن‌بورگ

بازارچه شب یلدا در برلین

گروه گلبانگ از راست: سیامک مقدم، محمد خراسانی، علیرضا مهدی‌زاده، عارف رفعت،
مجید سعیدی، پژرام طهماسبی و علیرضا بستی

گروه موزیک سیمینولوژی: سیمین سماواتی به همراه رالف شوارتس

عیسی پهلوان در حال حافظ‌خوانی

گروه موسیقی از راست: مهرداد مجیدی، محمود جاهد، اوا وسمرباومرو و رضا تجلی

ساندرا خلج‌نیا در حال رقص سنتی ایرانی

دی جی میس فافا مجری برنامه موزیک رقص

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)